Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
TeresaŻółkowska
międzyludzkiego,intersubiektywnegodoświadczenia,anienieobserwo-
walnąobiektywnościąnaukową.Fenomenologiamiałateżopisaćświat
życiapoto,abypokazaćjegodominującąświatnaukipierwotność.Pod-
jęcieproblematykiświatażycia,egzystencjiczłowiekaorazuwzględnianie
wanalizietychzagadnieńfldanychbezpośrednich”byłocennymosiągnię-
ciemfenomenologii.Opisowa,egzystencjalnaiaksjologicznastronafeno-
menologiibyłabliższadialogizmowi,natomiastteoretyczny,transcenden-
talistycznyiidealistycznyjejaspektstanowiłprzedmiotostrejkrytykize
stronydialogistów34.Szczególnietowidaćwtychfenomenologiach,które
PaulRicoeurokreśliłjakoflheretycke”35.Herezjabyłatym,coprowadzife-
nomenologiędojejwłasnychgranic,ukazująctkwiącywjejzarodkuflhia-
tus”czyniejednoznaczność,wykorzystywaneprzeznastępcówiinterpre-
tatorówdotworzenianowychkoncepcji36.Czołowymiprzedstawicielami
takiejfenomenologiijestMerleau-PontyiLevinas.Heretycznośćichkon-
cepcjipoleganatym,żepodważająmożliwośćanalizyrzeczywistości,jak
toproponujeHusserl.KlasycznawersjafenomenologiiwwydaniuHusserla
(trzebaprzypomnieć,żeproblematykaintersubiektywnościwpracachHus-
serlapodlegaprzemianie)zakładałametodębezzałożeniowościidocierania
doźródeł.Centralnymelementempoznaniawtejfilozofiijestświadomość.
ZdaniemHusserla,tocootaczaczłowieka,rzeczy,przedmioty,tointen-
cjonalneodpowiednikiświadomości.Kontaktzeświatemjestistotowydla
świadomościiopierasięnauznaniuistnieniatranscendencjiwimmanen-
cji37.Świadomość,zdaniemtegofilozofa,jestbytem,któregowytworemjest
świat.HusserlwswoimdzieleIdeeczystejfenomenologiiifenomenologicznejf-
lozofipisze,żeświatuznawanyprzezczłowiekazarzeczywistyjestflbytem
dlakogoś”,aniebytemflwsobie”.Todoświadczenieczłowiekapozwala
munadostrzeżenietegocorzeczywiste,toconiejestdoświadczane,nie
będziewświadomości38.
Merleau-PontyiLevinasprzeciwstawialisięidealizmowitranscenden-
talnemuHusserla.ChociażLevinaspisał,flmyślę,żetocorobięjestmimo
wszystkofenomenologią,nawetjeśliniestosujęredukcjizgodniezregułami
Husserla”39.Merleau-PontyiLevinasnieuznawaliświadomościjakocentral-
negoelementupoznania,awskazalinamożliwośćanalizyrzeczywistości
34S.Judycki,Fenomenologiaiflozofadialogu,s.248.
35A.Zieliński,LecturedeMerleau-PontyetLevinas.Lecorps,lemonde,L`autre,Paris2002,
s.14,cyt:za:M.Murawska,Probleminnego,Warszawa2005,s.2.
36M.Murawska,Probleminnego,s.2.
37Tamże,s.82.
38E.Husserl,Ideeczystejfenomenologiiifenomenologicznejflozofi,przekł.D.Gierulanka,
Warszawa1975.
39E.Levinas,OBogu,którynawiedzamyśl,przekł.M.Kowalska,Kraków1994,s.154.
