Suisetica Inania

Robert Podkoński

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-8142-035-8

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania:

2017

Liczba stron:

358

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Podkoński, Robert. Suisetica Inania. Red. . Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2017, 358 s. ISBN 978-83-8142-035-8

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Podkoński, R.

T1 Suisetica Inania

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

PP Łódź

YR 2017

SN 978-83-8142-035-8

Bibliografia BibTex:

@Book{ 191590, author = "Podkoński, Robert", editor = "", title = "Suisetica Inania", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego", year = "2017", address = "Łódź", isbn = "978-83-8142-035-8" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Podkoński, Robert

ED -

TI - Suisetica Inania

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

CY - Łódź

PY - 2017

SN - 978-83-8142-035-8

ER -

Netografia (standard APA):

Podkoński, Robert. Suisetica Inania [baza danych online] Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2017 [dostęp: 06 09 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/suisetica-inania-robert-podkonski-191590.

Arystoteles, filozofia przyrody Arystotelesa, Swineshead Ryszard, Kilvington Ryszard, Ockham Wilhelm, O ruchu lokalnym, Księga kalkulacji

Książka ta powstała wskutek zdziwienia. Publikacje na temat historii i rozwoju nauki nowożytnej ciągle utwierdzają czytelników w przekonaniu. że jedną z podstawowych różnic między średniowieczną i siedemnastowieczną filozofią przyrody jest zaakcep...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-8142-035-8

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania:

2017

Liczba stron:

358

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp. Matematyka w średniowiecznej i wczesnonowożytnej filozofii przyrody7
Rozdział 1. Narodziny i rozwój matematycznej nauki o ruchu lokalnym na Uniwersytecie Oksfordzkim: poprzednicy Ryszarda Swinesheada17
1.1. Ruch lokalny i matematyka w fizyce Arystotelesa18
1.2. Wilhelma Ockhama i Ryszarda Kilvingtona komentarze do Fizyki: fundamenty czternastowiecznej oksfordzkiej nauki o ruchu lokalnym23
1.3. „Nowa reguła ruchu”29
1.4. Tractatus proportionum seu de proportionibus velocitatum in motibus Tomasza Bradwardine’a31
1.5. Problematyka ruchu lokalnego w Regulae solvendi sophismata Wilhelma Heytesbury’ego37
Rozdział 2. Traktat „O ruchu lokalnym” Ryszarda Swinesheada, czyli czternastowieczna oksfordzka nauka o ruchu lokalnym more geometrico45
2.1. Struktura i metoda traktatu De motu locali46
2.2. Podstawy spekulatywnej nauki o ruchu lokalnym53
2.3. Problem opisu ruchu niejednostajnie zmiennego58
2.4. Calculationes w traktacie „O ruchu lokalnym”64
2.5. Ruch w medium uniformiter difformis70
2.6. Sophisticas quisquilias?74
2.7. „Nowa reguła ruchu”, twierdzenie o szybkości średniej i ruchy jednostajnie zmienne84
2.8. Jak z niejednostajnych zmian czynników ruchu uzyskać ruch jednostajnie zmienny, czyli tour de force Ryszarda Swinesheada101
2.9. Twierdzenie o szybkości średniej a opis ruchu zmiennego niejednostajnie115
2.10. Podsumowanie123
3.1. Miejsce traktatu „O ruchu lokalnym” w „Księdze kalkulacji”133
A. Źródła rękopiśmienne i drukowane133
Rozdział 3. Traktat „O ruchu lokalnym” w kontekście całości dzieła Ryszarda Swinesheada133
B. Odwołania do traktatu „O ruchu lokalnym” w pozostałych częściach „Księgi kalkulacji”135
3.2. Nauka o ruchu lokalnym w pozostałych traktatach „Księgi kalkulacji”140
A. Traktat X „Księgi kalkulacji”: De maximo et minimo140
B. Traktat XV „Księgi kalkulacji”: De medio non resistente146
C. Traktat XI „Księgi kalkulacji”: De loco elementi163
3.3. Traktat „O ruchu lokalnym” a Opuscula de motu Ryszarda Swinesheada173
3.4. Podsumowanie199
A. Recepcja „Księgi kalkulacji” Ryszarda Swinesheada w piętnasto- i szesnastowiecznych Włoszech205
Rozdział 4. Oddziaływanie i znaczenie traktatu „O ruchu lokalnym”205
B. Nauka o ruchu lokalnym Ryszarda Swinesheada na Uniwersytecie Paryskim213
Zakończenie223
Bibliografia225
Edycja krytyczna traktatu De motu locali Ryszarda Swinesheada237
Wstęp. A. Autorstwo i kompozycja „Księgi kalkulacji”239
B. Opis manuskryptów244
C. Relacje między rękopisami, wybór podstawy oraz zasady edycji256
Ricardus Swineshead. Liber calculationum: Tractatus de motu locali269
Indeks osób343
Indeks pojęć347
Summary355

opołowęsłabszyodAprzesunieciałoopołowęlżejszeodBnatęsamąodle-

głośćwtymsamymczasie.Jednakdalejrelacjemiędzyrozpatrywanymitutaj

wielkościaminiecosiękomplikują:

GdynatomiastEporuszaZnaprzestrzeniΓwczasieΔ,tojednakniemusiztego

wynikać,żeEmożeporuszać2ZnapołowieprzestrzeniΓwtymsamymczasie.Je-

żelizatemAporuszaBnaprzestrzeniΓwczasieΔ,toztegoniewynika,żeEbędąc

połowąA,spowodujewczasieΔczywjakiejśjegoczęści,żeBprzebędzieczęśćΓ

albotakąodległość,którabybyłaproporcjonalnadoΓwtakimstopniu,jakAjest

proporcjonalnedoE;bowrzeczywistościmożebyćtak,żeniespowodujewogóle

żadnegoruchu;albowiemzfaktu,żecałasiławywołujepewnąilośćruchu,bynajm-

niejniewynika,żepołowatejsiływywołaokreślonąilośćruchuwokreślonymcza-

sie.[ł]Gdybynatomiastistniałydwiesiły,zktórychkażdabyoddzielnieporuszała

jednozdwóchciałnadanymodcinkudrogi,wówczassiłypołączonebędąporuszać

połączoneciałanatakimsamymodcinkudrogi,wtakimsamymokresieczasu;albo-

wiemwtymwypadkumazastosowanieregułaproporcji15.

Okazujesiębowiem,żepodwojenieciężaruporuszanegociała,przyniezmie-

niającymsięczynnikuruchu,niekoniecznieposkutkujeprzemieszczeniemtego

ciałanapołowęodległościwtymsamym,danymprzedzialeczasu.Wtejsamej

Fizyce,przedstawiająckolejneargumentyprzeciwistnieniupróżni,Arystoteles

wprowadziłjakodostatecznywarunekzaistnieniaruchuprzewagęczynnika

ruchunadoporemośrodka:

Obserwacjapoucza,żeciała,któremająprzewagębądźwciężarze,bądźwlekkości,

asąpodobnepodinnymwzględem,przebiegająszybciejrównąprzestrzeńwpropor-

cjitakiej,wjakiejpozostajądosiebieichwielkości16.

Tensamwarunek,wyrażonyprościej,znajdujemywjegotraktacieOniebie,

gdziewyjaśniaonzjawiskounoszeniasięciałciężkichnapowierzchniwody:

Ponieważciężarposiadapewnąsiłę,któragospychawdół,zdrugiejzaśstronyciała

ciągłemajązdolnośćopieraniasiępodziałowi,trzebaporównaćzesobątedwaczyn-

niki:jeżelisiłaciężaruprzewyższatę,którawcieleciągłymopierasiętarciu

ipodziałowi,zmusionaciałodoruchuszybszegowdół:jeżelijestsłabsza,ciałopo-

zostanienapowierzchni17.

Mająctenwaruneknauwadze,łatwozrozumieć,dlaczegowramachswoich

nrównańruchu”zamieszczonychwVIIksiędzeFizykiArystoteleswprowadził

wspomnianezastrzeżenieodnoszącesiędonarastającegooporu.Nietrudno

wszakwskazaćprzypadek,wktórymprostepodwojenieciężaru,najwyraźniej

15Tamże,250a10-28,s.165-166.

16Tamże,216a14-16,ks.IV,r.8,s.100.

17Arystoteles,Oniebie,313b19-22,ks.IV,r.6,przeł.P.Siwek,w:Dzieławszystkie,t.2,

s.338.

Brak wyników

Suisetica Inania

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra