Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
składniowe,budującteksty”(Dagiel2011a,s.29).Szczególnąformąwyrażania
sąfunkcjonującewkażdymjęzykustałepołączeniawyrazówzwanezwiąz-
kamifrazeologicznymi.Umiejętnośćpraktycznegoużyciafrazeologizmuopa-
nowujemyniejakoprzyokazji,wtrakcierelacjispołecznych,przyswajamy
wwynikuprocesusocjalizacji,podczaszdobywaniaumiejętnościoperowania
językiemjakonarzędziemporozumiewaniasię.Stosujemyjewcodziennych
sytuacjachniemalmechanicznie,czasemniezdającsobienawetsprawyztego,
cooneoznaczająwwarstwiedosłownejimetaforycznej.Związkifrazeologicz-
nerzadkostająsięprzedmiotemrefleksjiużytkownikówjęzyka.Rzadkoteż
podejmujesięnamysłnadtym,jakrozumiejąjedzieci,któredopierojęzyk
poznają,dlaktórychjęzykbywazadziwiający,czasemzabawny,aniekiedy
sprawiającytrudność,czegowyrazemsąichkomunikatykierowanewstronę
dorosłych:flBojanieumiemtakmówićpodorosłemu”,flDlaczegoniektórzy
ludzietaknieładniemówią?”,flCotoznaczystanąćnawysokościzadania,czy
toznaczy,żektośstanąłnazadaniuwszkole?”.
Wobszarzedziecięcegozainteresowaniajęzykiemuważnyobserwator
możedostrzeczaciekawieniestałymizwiązkamifrazeologicznymi,któresta-
nowiąelementjęzykafguratywnego.Tozainteresowaniemożeprowadzić
dochęcipowtarzaniaicorazbardziejświadomegokorzystaniazniezwy-
klebogategozasobuzwiązkówfrazeologicznych.HelenaSynowiecuważa,
żeflzasóbfrazeologizmówutrwalonywpamięciucznióworazumiejętne
korzystanieztegozasobuwróżnychsytuacjachkomunikacyjnychdecydu-
jeosprawnościjęzykowejnadawczejiodbiorczej”(Synowiec2004,s.147).
M.Dagieldodaje,żeichznajomośćpozwaladzieciomnalepszerozumienie
przekazówkulturowychwpostacitekstówliterackichodwołującychsiędo
frazeologiizaczerpniętejzróżnychźródeł,np.zBiblii(Dagiel2011a,s.40),co
jestniezwykleważnedladalszegoobcowaniazliteraturąpiękną.
Wcześniejszebadaniadotyczącerozumieniaprzezdziecizwiązkówfraze-
ologicznych,prowadzoneprzezróżnychbadaczy(np.Boniecka2010;Dagiel
2011a,2011b;Synowiec2004;Kuszak2011a),wskazująnaróżnystopień
zrozumieniaprzezdzieciwwiekuprzedszkolnymiwczesnoszkolnymwy-
branychfrazeologizmówpowszechniefunkcjonującychwjęzyku.Dowodzą
jednak,żepewnezwiązkiwyrazowesąlepiejidentyfkowaneprzezdzieci,
podczasgdypośredniegosensuinnych(mniejpowszechnychwcodziennej
komunikacji)niepotrafąoneuchwycić.WedługBarbaryBonieckiejflnależy
odróżnićfrazeologizmy,którychdzieckoużywa,niebędąconiepytanym,
nieświadomymichstosowania,wypływającezrozmowyprzyokazji,odfra-
zeologizmówużytychmetatekstowo,którychrozumieniamadzieckodopie-
ropodać”(Boniecka2010,s.93).Stwierdzonobowiem,żedzieckowcześniej
potrafwłaściwieużyćokreślonegozwiązku,niżzinterpretowaćjegoznacze-
nie.Jużwokresieprzedszkolnymfldziecirozpoznajątakznaczeniadosłowne,
10
