Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
-odfrejmówkulturydokonkretnych,językowychformichrealizacji,
azatembadaniedotyczystereotypówkultury.
Wewspółczesnychbadaniachzaczynadominowaćujęciekonwencjonal-
ne,tj.takie,któreuwzględniaspołeczno-kulturowetłofunkcjonowaniawyra-
żeńfrazeologicznych(Glenk2004,za:Kiklewicz2006,s.130).
Terminflfrazeologia”pochodzizjęzykagreckiegoijestefektempołącze-
niadwóchsłów:phrasis(mówienie)orazlogos(słowo).Wpolskichsłownikach
zostałporazpierwszyodnotowanywSłownikuWileńskimz1861r.Wtym
czasieprzygotowanoteżpierwszeopracowaniefrazeologiipolskiej(Chebda
1991,s.11).Współcześniewjęzykuogólnymterminflfrazeologia”stosowany
jestfldlaoznaczeniawypowiedziotreściniemającejpokryciawrzeczywi-
stości[ł],zaśwterminologiinaukowejokreślasięnimdziałnaukiojęzy-
kuzajmującysięanaliząiopisemustalonychpołączeńwyrazowych”(Bąba
1986,s.8).Dozakresuzainteresowańfrazeologiinależyzjawiskokonotacji
semantycznej,polegającenatym,żeokreślonyleksemwymagaoboksiebie
wtekścieinnegościśleokreślonegoleksemu,np.określenieflbroczy攳ączy
siętylkozleksememflkrew”lubjegosynonimem(Kurkowska1986,s.152).
Ponadtopolaznaczeniowepojedynczychwyrazówwchodzącychwskład
związkusądeterminowaneprzezwszystkieelementy,nadająccałościzna-
czeniemetaforyczne.Możnawięcpowiedzieć,żezwiązekfrazeologiczny
funkcjonujewświadomościużytkownikówjakojednopojęciezłożonezkilku
słów(leksemów)ima-jakpodkreślaJanTokarski-flcharakterkonwencjo-
nalnyizastosowanieograniczone”(Tokarski1986,s.202).Przykłademtakie-
gozwiązkujestokreślenieflptasiemleczko”,któreodnosisiędokonkretnego
rodzajusłodyczy,ajegoznaczeniewyrażonewprostjakozestawieniesłów
flptasie”iflmleczko”nieodzwierciedlaistotyjegopośredniegoznaczenia
jakocałości.Frazeologizmymogąteżpełnićfunkcjęwzmocnieniawypowie-
dzi,będącrównorzędnezokreśleniamineutralnymi,np.flerudyta”iflcho-
dzącaencyklopedia”,mająwięcsłużyćprzekazaniutreściwinnejformie,np.
żartobliwejbądźironicznej.TrudnoniezgodzićsięzopiniąDanutyButtler,
żefrazeologizmyflsprzyjająsubtelnemuwycieniowaniuemocjonalnemutek-
stu,stanowiąpodstawęróżnychzabiegówstylizacyjnych,przedewszystkim
służąprzekazaniuintencjiżartobliwychmówiącego”(Buttler1982,s.212).
Frazeologiępotoczną(wodróżnieniuodliterackiej)cechujeponadtoobrazo-
wośćiodwołaniedożyciacodziennego,rubaszność,aczasemwręczdosad-
nośćitrywialność(Buttler1982,s.212).A.N.Baranovpodkreślanatomiast,że
formawewnętrznawielufrazeologizmówopierasięnaschemaciekognityw-
nym,któryniemanicwspólnegozichznaczeniemaktualnym(za:Kiklewicz
2007,s.235)iwtymwzględziemożnadostrzectrudnośćzwiązanązichsto-
sowaniemwróżnychsytuacjachkomunikacyjnych,gdyżflsąotwartenacały
szereginterpretacjisemantycznych”(Kiklewicz2007,s.235).
14
