Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
–
zwroty-pełniąfunkcjęczasowników.Abyutworzyćzdanie,należy
uzupełnićzwrotelementemnominalnymwskazującympodmiot,któregoten
standotyczy,np.flkogośkrewzalewa”,flkomuśspadłkamieńzserca”,flktoś
dolewaoliwydoognia”.Podstawowąformązwrotujestpołączenieczasow-
nikazgrupąnominalną(grupaminominalnymi)bezprzyimkowąlubwfor-
miewyrażeniaprzyimkowego(Lewicki1976,s.46);
–
wyrażeniarzeczownikowe-pełniąfunkcjęrzeczowników,przybiera-
jącpostaćgruplubszeregówrzeczowników,np.flłabędziśpiew”,flmałżeń-
stwozrozsądku”,flnałonierodziny”(Lewicki1976;PodlawskaiŚwiątek-
-Brzezińska2011,s.9).
WartoteżprzytoczyćmniejznaneujęciePiotraMuldnera-Nieckowskiego,
któryzewzględunasposóbizakresużyciadzielifrazeologizmyna:
-związkifrazeologicznezamknięte-kompletne,wielowyrazoweodpo-
wiednikiwyrazów,któresązbudowanetak,jaknakazująogólnezasadygra-
matyki;
-związkifrazeologiczneformalne-utworzonenapotrzebyjednoznacz-
negoporozumiewaniasięwściśleokreślonychokolicznościach.Mającechy
związkówzamkniętych,alesąkompletnymi,odrębnymiwypowiedziami.
Należądonich:komendy(rozkazyikomunikatydyrektywne)orazterminy
(nazwyrzeczy,czynności,stanów,związanezkonkretnymisytuacjamiza-
wodowymi,naukowymi,społecznymi);
-związkifrazeologiczneotwarte-wymagającedodatkowychinformacji
obudowie,składniizakresieznaczenia;
-związkizpograniczafrazeologizmówotwartychizamkniętych,doktó-
rychnależą:frazeologizmyśrodowiskowe(związkiwyrazowespotykane
jedyniewśrodowiskumałychgrupspołecznych,zawodowych,miejskich)
orazslogany(hasła,powiedzeniareklamowe,polityczne,agitacyjne,tworzo-
nezzamiaremzwróceniauwagidużejliczbyludzi).Ichbudowaopierasię
nagrzesłówiwyzyskujenierazfragmentypowszechnieznanychfrazeologi-
zmówzamkniętych(Muldner-Nieckowski2007,za:Lusińska2010,s.13-14).
Jesttopróbanowegospojrzenianaźródłazwiązkówfrazeologicznych,
którewewcześniejszychopracowaniachsięniepojawiły.
TadeuszMilewskizwracazkoleiuwagęnato,żezwiązkifrazeologicz-
nepowstająwwynikuflstabilizacjistarychwyrazówwnowejwartościzna-
czeniowej[...].Podobnienastępujeniekiedywjęzykustabilizacjajakiegoś
nowegoznaczeniacałychgrupwyrazowychużytychprzenośniewtekście”
(Milewski1967,s.82-83).
ZdaniemStanisławaBąbyprzedmiotemanalizfrazeologiijakonaukisą
dwarodzajepołączeńwyrazowych:
–
związkiwyrazowe,którychznaczenieniejestwynikiemsumyznaczeń
poszczególnychelementów,leczzyskujezupełnienowycharakter;
16
