Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
AntoniŚmist
pojawia,służyćmazawszejednemutylkocelowiprostszegobądź
sugestywniejszegoujęciastalewymykającejsiępoznaniuBożej
nieskończoności.AleKuzańczyknigdyniewątpi,żeróżnein-
telektualneujęciasąmożliwei,ponieważwskazująnaprawdę,
stanowiąprzedsmakposzukiwanejnstrawy”.Intuicjaintelek-
tualnaniejestkonstruktempojęciowym,aleczymś,coopierasię
naokreślonych,konkretnychujęciachpoznawczych,przedsta-
wionychwtymdzielewramachwspomnianychdziesięciupól
poszukiwań.Największązaśjasność,jeślichodziotęintuicję,
Kuzańczyk–jakchcenasprzekonać
56
–osiągnąćmiałdopiero
wswoimostatnimtraktacie,czyliwSzczyciekontemplacji.
3.SZCZYTKONTEMPLACJI(1464)
PomiędzyŁowemmądrościaSzczytemkontemplacjiKuzańczyk
piszetylkojedentekst,Compendium(1463/1464),który–po-
dobniejakŁówmądrości–stanowiwzasadzieuporządkowanie
autorzystarająsięuzasadnićtezęozasadniczejzmianiewpoglądach
Kuzańczyka.Cranzsądzi,żemamydoczynieniazodchodzeniemod
terminologiiessenarzeczterminologiipossepowodowanymprzejściem
odrozumieniaBogawkategoriachbytowych(BógjakoBytNajwyższy)
dorozumieniaGowkategoriachpoznawczych(BógjakoUmysł),zkolei
Casarellauważa,żewSzczyciekontemplacjimamydoczynieniazrady-
kalną(anty)metafizycznązmianąpolegającąnaodwróceniuprymatu
aktunadmożnością.P.J.Casarella,NicholasofCusaandthePowerof
thePossible,s.7–34.F.E.Cranz,DevelopmentinCusanus?,w:Tenże,
NicholasofCusaandtheRenaissance,ed.T.M.Izbicki,G.Christianson,
Aldershot:Ashgate,2000,s.1–18.
56
Szczytkontemplacji,n.4–5.WszelkiedeklaracjewpismachKu-
zańczykanatematnowychodkryćiobjawieńtraktujęzprzymrużeniem
okajakowyrazwielkiegointelektualnegozaangażowaniaiafirmacjida-
nychprawd,ponieważwszystkietepismawmojejopiniicechująsięsta-
łościąiżadnezmianyniedotykająrdzeniazawartychwnichrozważań.
ZresztąnawetwodnośnymfragmencieKuzańczykzarównosugeruje
przeorientowanienanjasność”spekulacji(wopozycjidometaforykimro-
kuiciemności),jakrównieżodwołujesiędodialoguIdiotadesapientia,
gdziewykorzystujetęsamąmetaforykęjasności.
