Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
1.Wprowadzenie.Systemfinansowywewspółczesnejgospodarcerynkowej
cyjnegolubusługowegowstrukturzejegoaktywówdominujemajątekrzeczowy,
agłównymźródłemjegodochodówjestdziałalnośćocharakterzeniefinansowym15.
Przytoczonadefinicjawskazuje,żeinstytucjefinansowe,przynajmniejpotencjal-
nie,charakteryzująsiętakimicechami,jakomówionewcześniejogniwarynkowego
systemufinansowego,awięc,,kruchością’’iskłonnościądoniestabilności.Jestto
naturalnakonsekwencjatego,żekoncentrująsięonenaobrocieobietnicami,jakimi
sąinstrumentyfinansowe.Powstajejednakpytanie,dlaczego,pomimopotencjalnych
skłonnościdoniestabilności,instytucjefinansowewykazujątrwałątendencjęrozwoju,
takżetrudnowyobrazićsobiefunkcjonowanienowoczesnejgospodarkirynkowej
bezrozwiniętegosektorainstytucjifinansowych?Mówiącinaczej,dlaczegopod-
miotysferyrealnejzainteresowanenabywanieminstrumentówfinansowychnieku-
pująichbezpośredniouemitentów,awięcwdrodzewykorzystywaniabezpośrednich
instrumentówfinansowych,leczkorzystajązusługpośrednikówfinansowychizpo-
średnichinstrumentówfinansowych?Jakiesązatemekonomicznefunkcjeinstytucji
finansowych?
Pierwszanasuwającasięodpowiedźto,żeistnieniepośrednikówfinansowych
przyczniasiędopogłębieniaspołecznegopodziałupracy,cosprzyjaobniżcekosztów
transakcyjnych,powstającychwefekciefunkcjonowaniasystemufinansowego(tj.
kosztówpośrednictwafinansowego).Towyjaśnieniejestjednakzbytogólne.Należy
więcpodjąćpróbębardziejprecyzyjnegoodpowiedzenianapostawionepytania.
Wtymcelumusimyjednakpowiedziećnajpierwparęsłóworodzajachinstytucji
finansowych(tabela1.3).
Instytucjefinansowemożnapodzielićnadwiepodstawowegrupy.Kryterium
podziałujest,czytworząonewłasneinstrumentyfinansowe.Jeśliichnietworzą,
mamydoczynieniazinstytucjamiwyłącznieredystrybuującymi(czylirozdzielającymi)
znajdującesięjużwobieguinstrumentyfinansowe.Wtymprzypadkubędziemy
mówićopasywnychpośrednikachfinansowych.Drugą,szerszą,grupęstanowiąin-
stytucje,któretworząwłasneinstrumentyfinansowe.Dlategobędziemyjenazywać
aktywnymipośrednikamifinansowymi.
Pasywnymipośrednikamifinansowymisąkantorywalutowe,domymaklerskie
orazfirmyfaktoringowe.
Kantorywalutowepozwalająnazamianępieniądzagotówkowegojednegopań-
stwanapieniądzgotówkowyinnegopaństwa.Realizująonenietylkofunkcjęmone-
tarnąsystemufinansowego,lecztakżekapitałowo-redystrybucyjną.Zaichpośred-
nictwemnastępujebowiemredystrybucja(ponownypodział)istniejącychjużśrodków
pieniężnych.
15Definicjainstytucjifinansowej,chociażprostainiebudzącawątpliwości,majednakograniczenia.
Czymsąbowiemnp.firmyleasingowe?świadcząoneusługifinansowe,polegającenawypożyczeniu
(wydzierżawieniu)składnikówmajątkutrwałego(samochodów,komputerówitd.).Wkonsekwencji,wprzy-
padkufirmdziałającychwoparciuotzw.leasingoperacyjny(wodróżnieniuoddziałającychwoparciu
oleasingfinansowy),wichbilansiepostronieaktywówdominująpozycjeocharakterzerzeczowym,
podczasgdyźródłemichdochodówjestaktywnośćwobszarzeusługfinansowych.Cowięcej,częstozdarza
się,żefirmyleasingowesąściślepowiązanezbankami(lubinnymiinstytucjamifinansowymi),które
udostępniłyimkapitałnauruchomieniedziałalności.
