Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Strukturasystemufinansowego
39
kreowaniainstrumentówfinansowych,tonależyzasygnalizowaćaktywnośćtychin-
stytucjiwtworzeniu(iobrocie)instrumentówpochodnych.Znaczeniebankówin-
westycyjnychnarynkukapitałowympowodujerównież,żeobecnieodgrywająone
istotnąrolęwobszarzefunkcjikontrolnychsystemufinansowego25.
Bankiinwestycyjnezamykająwnaszymzestawieniugrupępodmiotów,które
określiliśmyjakoinstytucjetworząceniepieniężneinstrumentyfinansowe.Odmienny
charaktermadrugagrupapodmiotów,wchodzącawskładinstytucjibędącychak-
tywnymipośrednikamifinansowymi,tj.banki.
Mówiącobankach,mamynamyślitzw.dwupoziomowysystembankowy,charak-
terystycznydlawspółczesnejgospodarkirynkowej.Jedenpoziomstanowibankcen-
tralny,będącyinstytucjąpubliczną,realizującyokreślonyfragmentpolitykigospodar-
czejpaństwa(chodziprzedewszystkimopolitykępieniężną).Bankcentralnyma
monopolnakreowaniegotówkiczyszerzejbazymonetarnej,którapozagotówką
obejmujeśrodkipieniężnenarachunkachbankówkomercyjnychwbankucentralnym.
Drugipoziomtosiećbankównastawionychnadziałalnośćkomercyjną,którezreguły
mającharakterpodmiotówprywatnych(aczkolwiekwrzeczywistościzdarzająsiętu
wyjątki).Mówiącotejdrugiejgrupiebankówużywasięzazwyczajprzymiotników
,,komercyjne’’,,,handlowe’’albo,,depozytowe’’.Wtensposóbwyłączasięztejgrupy
omówionejużbankiinwestycyjne,ajednocześniewprowadzaogólnepojęciepo-
zwalająceobjąćróżnetypyinstytucjibankowych,odgrywająceaktywnąrolęwprocesie
kreowaniapieniądza26.
Pomimotegożebanki(ibankcentralny,ibankikomercyjne)przeszłyznaczną
ewolucję,ichpodstawowąroląjestdostarczanieusługocharakterzemonetarnym
–współtworzeniepieniądzaorazzapewnieniejegoobiegu.Dlategoteżpojęcie,,sys-
tembankowy’’stosujesięczasamizamienniezpojęciem,,systemmonetarny’’.Uży-
wająctejterminologii,możnazatempowiedzieć,żemonetarnafunkcjasystemu
finansowegojestrealizowanaprzezdwajegoczłony:prywatnysystemmonetarny
(tj.bankikomercyjnenależącedorynkowegosystemufinansowego)orazbankcen-
tralny,któryjestpodmiotempublicznegosystemufinansowego.
Nazakończenietychogólnychuwagosystemiebankowymzwróćmyuwagę,że
bankikomercyjneniemająjednorodnegocharakteruiświadcząróżnegotypuusługi.
Sytuacjazmieniałasięwrazzrozwojemsystemówfinansowych,jakrównieżbyłaijest
zróżnicowanapodwzględemlokalnychuwarunkowańkulturowo-instytucjonalnych.
Współczesnebankikomercyjnerealizująwszystkietrzyfunkcjesystemufinansowego,
cooznacza,żesątoinstytucjeocharakterzeuniwersalnym,tzn.świadcząceszeroką
gamęusługfinansowych.Wtrakcierozwojubankikomercyjneznaczącorozszerzyły
ofertęusług,podejmującczęstodziałalnośćtypowądlaomówionychwcześniejin-
stytucjifinansowych.
25Usługiświadczoneprzezwspółczesneamerykańskiebankiinwestycyjnezostałydokładnieomó-
wionenp.wksiążce:Marshall,Ellis(1994).
26Wtymujęciuabstrahujesięwięcodformyprawnejinstytucji.Bankiemkomercyjnymjesttu
zarównospółkaakcyjna,spółdzielnia,jakiinstytucjapaństwowa.
