Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Pojęcieiznaczeniezasadogólnych
organustosującegoprawo.Stanowiąoneargumentzakonkluzją,któryorgan
stosującyprawopowinienwziąćpoduwagę67.Nadtozasadaposiadawymiar
nwagi”lubnznaczenia”,któregoregułypozbawioneistniejązatemwsyste-
mieprawazasadymającewiększąbądźmniejsząwagę.Ustaleniawtymzakresie
dokonywanewprocesienważeniadóbr”.
Kontynuację,aleitwórczerozwinięciepoglądówR.Dworkinasta-
nowikoncepcjazasadprawnychzaproponowanaprzezR.Alexy’ego.Autor
tenakceptujerozróżnienienazasady(Prinzipien)ireguły(Regeln),jednakże
odmiennieniżR.Dworkinrozkładaakcentywprzedmiociecech,które
pozwalająodróżnićwyodrębnionegrupynorm68.Koncepcjazasadprawa
R.Alexy’egoopierasięnatrzechfundamentach,naktóreskładająsię:1)teza
optymalizacji(optimizationrequirements);2)prawokolizji(theLawofCol-
lision);3)formuławażenia(theWeightFormula)69.Charakterystykazasad
prawaautoraopierasięnazałożeniu,żezasadyprawanormami,któremają
charakternakazówoptymalizacyjnych,tj.wymagająone,abypożądanystan
rzeczyzostałurzeczywistnionywmożliwienajwyższymmożliwymstopniu70.
Stopieńjegorealizacjijestzależnynietylkoodmożliwościfaktycznych,ale
iprawnych(obszarmożliwościprawnychjestokreślanyprzezprzeciwstawne
zasadyireguły)71.Zasadywyrażajązatemnidealpowinność”.Normy,które
regułamiwprzeciwieństwiedozasadprawa,stanowiąnakazydefinitywne72,
czylitakie,któremogąlubniemogązostaćspełnione(tertiumnondatur)73.
Wefekciezasadyprawastanowiąracjeprimafaciedziałańlubnorm(general-
nych,indywidualnych).Wskazująoneargumentynarzeczpewnychsądów
powinnościowych,któremogązostaćzarównoprzyjęte,jakiodrzucone
zuwaginainnemocniejszeracje.
RozróżnieniezaproponowaneprzezR.Dworkinajestfundamentemsze-
regudalszychkoncepcji,któreprzyjmujązałożenie,normyprawnedzieląsię
naregułyizasady.Wskazujesięjegoprzydatnośćdlarozwiązywaniaproblemów
67R.Dworkin,Biorącprawa…,s.60–62.
68R.Alexy,TheoriederGrundrechte,Baden-Baden1985.Polskietłumaczenierozprawy
R.Alexy’egoukazałosięw2010r.Zob.R.Alexy,Teoriaprawpodstawowych,tłum.B.Kwiatkowska,
J.Zajadło,Warszawa2010.Por.M.Korycka,TeoriazasadprawnychRobertaAlexy’egonArchiwum
FilozofiiPrawaiFilozofiiSpołecznej”2010/1,s.48in.
69ObszernieM.Dybowski,RobertAlexyniepozytywistycznafilozofiaprawa[w:]Przyszłośćdzie-
dzictwa,red.J.Zajadło,Gdańsk2008,s.29–60.
70R.Alexy,TheWeightFormula[w:]StudiesInthePhilosophyofLaw.FrontiersoftheEconomic
AnalysisofLaw,vol.3,red.J.Stelmach,B.Brożek,W
.Załuski,Kraków2007,s.9–10.
71R.Alexy,Teoriapraw…,s.78–79.
72R.Alexy,TheWeight…,s.9.
73Por.T
.Gizbert-Studnicki,Zasadyireguły…,s.18.
36
SŁAWOMIRTKACZ