Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PoprzybyciudofrancuskiejkoloniinazywanejNowąFrancjąpierwsiosadnicy
mówiliosobie,iżsąFrancuzami.Zmianynastąpiłypotraktacieparyskim(1763),
namocyktóregoFrancjazrzekłasięterytoriównarzeczAnglików.Pojawiłosię
określenielesCanadiens(Kanadyjczycy),którepoczątkowoodnosiłosiętylkodo
frankofonów,anglojęzycznychmieszkańcówokreślanojakolesAnglais(Anglicy).
Takanazwabyłazresztącałkiemuzasadniona,większośćludnościanglojęzycznej
stanowilibowiemimigrancizAnglii,Szkocji,IrlandiiczyStanówZjednoczonych,
nieodczuwającyspecjalnegoprzywiązaniadokanadyjskiejziemi.Zkoleitypo-
wyleCanadien,jakpodajeChantalBouchard,
odczuwaprzynależnośćdonarodu,toznaczymaświadomość,żestworzył
własnąkulturę,która,nawetjeślidużozawdzięczakulturzefrancuskiej,po-
siadajednakwłasnetradycjeiwypracowaławłasnezwyczaje.(1998:64)
Sytuacjaskomplikujesięwchwili,gdyludnośćanglojęzycznazaczniena-
zywaćsiebietheCanadians2,conastąpi,jaksięumownieprzyjęło,wpierwszych
dekadachXIXwieku(Frenette,1998:9).Abyodróżnićludnośćmówiącąpo
francuskuodludnościanglojęzycznej,ukutonazwyCanadafrançaisiCanadiens
français(Franko-Kanadyjczycy)3.Cociekawe,nawetwspółcześnieokreśleniate
sąużywaneprzezanglojęzycznychKanadyjczyków,choćsąonejużanachronicz-
ne.WwynikuSpokojnejRewolucji(Révolutiontranquille),czyliszereguprzemian
politycznych,społecznych,obyczajowych,przypadającychnalatasześćdziesią-
teXXwieku(por.Grabowski,2001:254‒255),nazwęCanadiens-françaiszastąpi
bowiemokreślenieQuébécois.Tymsamym,jakstwierdzaYvesFrenette,Kanada
francuskarozumianajakojednostkaetnicznaprzestanieistnieć,powstanąnato-
miastokreśleniawskazującenaodrębnośćfrancuskojęzycznychmieszkańcówpo-
szczególnychprowincji:obokQuébécoistakżemiędzyinnymi:Franco-Manitobains,
Franco-Albertains,Franco-Colombiens,FransaskoisczyFranco-Youkonais(1998:10).
JeślichodziointeresującychnasmieszkańcówQuebecu,nowanazwanaichokre-
śleniemawskazywaćwagęzachodzącychzmianorazniezależnośćmieszkań-
cówprowincji.JakpodajeEwelinaBujnowska,fl[z]mianawnazewnictwiebyła
wówczasodbiciemdążeńemancypacyjnychmieszkańcówprowincji,dlaktórych
nazwa»Franko-Kanadyjczycy«wsposóbzbytjednoznacznysugerowała,żesą
komponentemspołeczeństwakanadyjskiego”(2012:111).
Odtejporybędzietakżemowaolittératurequébécoise,wodróżnieniuodtego,
copisanowcześniej,dopoczątkulatsześćdziesiątychXXwieku,acookreślasię
2JakzauważazprzymrużeniemokaMarcinGabryś,fl[r]óżnicajesttylkowjednejli-
terce!”(2012:9).
3Wielumieszkańców,zwłaszczapochodzącychzewsi,zwykłonadalmówićosobie
Canayens.SłowotostanowifonetycznądeformacjęokreśleniaCanadien,właściwądlajęzy-
kapotocznego,ipierwotnie,wXIXwieku,służyłodozaznaczeniaróżnicymiędzyfrancu-
skimKanadyjczykiemaanglofonem.
~8~
