Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2020Substancjenaturalnepochodzeniabiologicznego
11
Częstosubstancjetesąspecyficznedlagatunkuinadająroślinieszczególne
cechy,np.kolorismak.
Wuproszczeniutoksynyroślinnemożnapodzielićnadwiegrupy:związ-
kizawierająceazot(alkaloidy,glikozydy,białka,polipeptydy,aminyiami-
nokwasyniebiałkowe)izwiązkiwolneodazotu(niektórekwasyorganiczne,
alkohole,poliacetyleny,toksynyżywiczne,związkifenoloweitoksynymine-
ralne).
Wzależnościodgatunku,ilościspożywanejrośliny,rodzajuipoziomu
toksynorazpodatnościosobnikanaturalnetoksynymogąwywoływaćróżne
objawy:odłagodnychreakcjiżołądkowo-jelitowych,pociężkieprzypadkiza-
trućostrychzuszkodzeniemnarządówwewnętrznychiobjawamizestrony
ośrodkowegoukładunerwowego.Ponadtopoziomtoksynobecnychwrośli-
niemożesięznacznieróżnićwzależnościodgatunku,warunkówwzrostu
iczynnikówgeograficznych.
Przyczynyzatrućpowodowanychnaturalnymitoksynamiroślinnymito:
☐wykorzystanieroślintoksycznychnieprzeznaczonychdospożyciaprzezludzi,
☐omyłkowelubcelowespożycieroślinlubgrzybówzawierającychniebez-
piecznedlazdrowialubżycialudzisilnetoksyny,
☐nieprawidłowegotowanielubprzetwarzanieroślinjadalnych-dozatruć
dochodzi,gdyzaniechanoodpowiedniejobróbki,prowadzącejdousunię-
cialubrozłożeniatoksyny,np.glikozydówcyjanogennych,
☐spożycieroślinjadalnych,którewszczególnychwarunkachmogązawierać
toksynynieusuwaneprzezprzetwarzanie,takichjakzazieleniałelubskieł-
kowaneziemniaki;zawartawnichsolaninajeststabilnatermicznieinie
ulegarozkładowiwtemperaturachstosowanychpodczasgotowania.
202020Alkaloidy
20202010Wprowadzenie
Alkaloidytonajbardziejrozpowszechnionagrupatoksynwystępujących
wroślinach.Znajdująsięgłówniewroślinachdwuliściennych,rzadziej
wjednoliściennychiiglastych.Wytwarzanesąprzezroślinymakowate(Pa-
paveraceae),bobowate(Fabaceae),jaskrowate(Ranunculaceae);bardzoroz-
powszechnionesąwrodziniepsiankowatych.Substancjetesąwytwarzane
przezniektóreroślinynagozalążkowe(np.Taxus),paprotniki(np.Lycopo-
dium),skrzypy(Equisetum)igrzyby(np.Clavicepspurpurea).Wśródzwie-
rzątalkaloidywystępująrzadko,głównieupłazów(np.samandrynauSa-
lamandramaculosa,bufoteinauBufobufo,batrachotoksynauPhyllobates
aurotenia).
