Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SzkolnictwowŁodzinaprzełomiewiekówiwokresiemiędzywojennym
realnychwmieścieŁodzi,zajmującejpunktcentralnywśródinnych
miastfabrycznych,podakażdemuzfabrykantówsposobnośćukształ-
towaniaswoichdzieciwnaukachużytecznienapolepszenieprzemy-
słukrajowegodziałaćmogących”24.W1845r.zWarszawydoŁodzi
przeniesionoczteroklasowąSzkołęRealnąNiemiecko-Rosyjską25,któ-
raistniałaod1843r.ibyłaprzeznaczonadladzieciNiemcówiRosjan.
Językiemwykładowymbyłwniejjęzykniemieckiirosyjski,aprogram
nauczaniaobejmował:religię,matematykę,historięnaturalną,fizykę,
chemię,naukęozdrowiu,geografię,językniemiecki,językrosyjski,
rysunkilinearneitechniczne26.SzkołaniecieszyłasięwWarszawiepo-
wodzeniemwśródludności,doktórejbyłaadresowana.Musiaławięc
przyjmowaćdziecipolskieiuczyćjewobcychdlanichjęzykach.Wtej
sytuacjiI.F.PaskiewiczpostanowiłpozbyćsięmałoprzydatnejwWar-
szawieszkołyiprzenieśćjądoŁodzi,początkowodowynajmowanych
pomieszczeńprzyNowymRynku(ob.placWolności)27.Wtymczasie
wstrukturzenarodowościowejmiastadominowałaludnośćniemiecka
(ok.78%),Polacystanowili13%,aŻydzizaledwie9%ogółumiesz-
kańców.PierwszychRosjanwśródludnościstałejodnotowanodopie-
rowlatach60.XIXw.,awiększyichnapływmiałmiejsceodkońca
XIXw.WtejsytuacjiczteroklasowaSzkołaRealnaNiemiecko-Rosyjska
powinnabyłaraczejnosićnazwęniemiecko-polskiej,tymbardziejże
conajmniejpołowęuczniówstanowiliPolacy,aod1850r.byłtamna-
uczanyrównieżjęzykpolski.W1862r.namocyustawyowychowaniu
publicznymszkołazostałaprzekształconawPowiatowąSzkołęRealną
Niemiecko-Rosyjską(czyliniższąszkołęśrednią)28.Placówkitegotypu
wostatniej,piątejklasiemiałyzaznajamiaćuczniówzprzedmiotami
zawodowymi.Jednocześnie,poukończeniuczterechklasuczniowie
mielimożliwośćprzechodzeniadowyższychklasgimnazjum.Więk-
szośćwybieraładrugiwariant,wrezultaciewspomnianapiątaklasa,
przysposabiającadozawodu,świeciłapustkami.Wobectegow1866r.
przekształconoszkołępowiatowąwGimnazjumRealnezjęzykiem
niemieckimjakowykładowym,bywreszciew1869r.wjejmiejscepo-
wołaćsześcioklasowąWyższąSzkołęRzemieślniczą.
17
24Cyt.za:J.Miąso,SzkolnictwozawodowewKrólestwiePolskimwlatach1815-1915,Wro-
cław–Warszawa–Kraków1966,s.82.
25E.Podgórska,Szkolnictwo,[w:]Łódź.Dziejemiasta…,s.512–516.
26J.Miąso,Szkolnictwozawodowe...,s.81.
27W1856r.oddanodoużytkunowygmachprzyNowymRynku.Obecniejestto
siedzibaMuzeumArcheologicznegoiEtnograficznego.SzkołaRealnaNiemiecko-Ro-
syjskabyłapierwsząwdziejachmiastachinstytucjąoświatową,dlaktórejwzniesiono
budynek.
28J.Miąso,Szkolnictwozawodowe...,s.81.
