Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SzkołaZgromadzeniaKupcówmiastaŁodzi(1898-1939)
18
ZgeneząWyższejSzkołyRzemieślniczejzwiązanajestrównieżhi-
storiastarańozałożeniewŁodzipolitechniki,czyliwyższejszkołytech-
nicznej29.WokresiereorganizacjiszkolnictwawKrólestwiePolskimpo
upadkupowstaniastyczniowegocarskiewładzeoświatowepostanowiły
zelikwidowanegoInstytutuPolitechnicznegoiRolniczo-LeśnegowPuła-
wachwydzielićInstytutPolitechnicznyiprzenieśćgodoinnejmiejscowo-
ści.ZwróconowówczasuwagęnaŁódź.Decyzjataspotkałasięzpełną
aprobatązestronymiejscowychfabrykantów.Początkowoprzygotowa-
niabiegłybezprzeszkód–wyposażononawetpomieszczeniabudynków,
wktórychmiałamieścićsiętymczasowouczelnia.JednakwPetersbur-
guróżneorgananajwyższychwładznegatywnieustosunkowałysiędo
tegoprojektu,cobyłoprzedewszystkimzwiązanezprzygotowywaną
akcjąrusyfikacyjnąszkolnictwa.Sprawęostatecznieprzekreśliłminister
oświatyhr.D.Tołstoj,któryprzekonałcara,żeniemapotrzebyzakłada-
niawŁodzi–flmieścietkaczy”–politechnikizwydziałami:inżynierii
cywilnej,mechaniczno-technicznymigórniczym.Powoływałsięprzytym
naistniejącewŁodziGimnazjumRealne(czylidawnąSzkołęRealnąNie-
miecko-Rosyjską),dowodząc,żejegouczniowieopuszczająszkołęprzed
ukończeniemcałegokursuipodejmująpracęzarobkowąlubudająsiędo
niemieckichśrednichszkółzawodowych.Argumentował,żedlamiesz-
kańcówŁodzinawetszkołaśredniajestzaflwysokim”zakłademnauko-
wymidowodził,żebardziejjestpotrzebnaszkołarzemieślniczaniżIn-
stytutPolitechniczny30.ItakwracamydoWyższejSzkołyRzemieślniczej
(od1899r.SzkołyRękodzielniczo-Przemysłowej).Przymiotnikflwyższa”
wtymwypadkujestmylący,gdyżbyłatoszkołatechnicznanapoziomie
średnim.Nadanietakiejnazwybyłoswegorodzajumistyfikacją.Chodziło
ostworzeniewrażenia,żeszkoławjakimśstopniuzastąpiInstytutPoli-
techniczny.
ZgodniezpolitykąrusyfikacyjnąnaukawWyższejSzkoleRzemieśl-
niczejodbywałasięwjęzykurosyjskimidominowałwniejrosyjski
personelpedagogiczny.Jejprogramzostałopartynawzorachsłynnej
saksońskiejszkoływłókienniczejwChemnitz,wktórejkształciłosię
wielusynówłódzkichfabrykantów.Wodróżnieniujednakod3-letniej
szkołysaksońskiej,naukawłódzkiejplacówcetrwała6latzewzględu
nasłabeprzygotowanieogólneuczniów.Dopierwszejklasyprzyjmo-
wanochłopców,którzyukończyli10lat,umieliczytaćipisaćporosyj-
29W.Łopaciński,ProjektzałożeniaInstytutuPolitechnicznegowŁodziwlatach1864-
1867,flRocznikŁódzki”1928,t.I,s.306;M.Bandurka,ProjektyzałożeniaPolitechnikiŁódz-
kiej,flPrzeglądWłókienniczy”1962,R.XVI,nr3,s.181–183;idem,Łodzianiewdrodzedo
szkolnictwawyższego,[w:]Rolanauczycieliłódzkich…,s.290.
30J.Miąso,Szkolnictwozawodowe…,s.111.
