Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Częśćpierwsza■SzkolnictwoBędzinawlatach1795—1918
WautonomicznymokresiedziejówKrólestwaPolskiegowładzęwBędzi-
niesprawowałurządmunicypalnyskładającysięzburmistrzai4ławników,
mającychjedyniegłosdoradczy.Zawykonywanąpracęotrzymywalionisto-
sownewynagrodzenie.BurmistrzanatenurządmianowałaKomisjaRządo-
waSprawWewnętrznychiPolicji(KRSWiP).Ławnikówwybieranospośród
mieszkańcówmiasta,którzyposiadalinieruchomąwłasność.Organemwy-
konawczymwładzyburmistrzabyłurządmunicypalny.Dojegozadańna-
leżałom.in.:przestrzeganiebezpieczeństwaiporządkupublicznego,dozo-
rowanierobótpublicznych,utrzymywaniedrógimostów,przeprowadzanie
corocznychspisówmieszkańców,atakżezasiewówizbiorów,dokonywanie
poborupodatków,rozkładaniekaregzekucyjnychorazzakwaterowaniewoj-
ska.Wniektórychkwestiach,np.dotyczącychfunduszymiastaczyrozkładu
ciężarówmiejskich,burmistrzpodejmowałdecyzjęponaradziezławnikami.
Ławnicy,gdyuznalidecyzjęburmistrzazaszkodliwą,mieliobowiązekpo-
wiadomićotymkomisarzaobwodowegoiKomisjęWojewódzką,atezkolei
mogłytakąoprotestowanądecyzjęunieważnić17.
PopowstaniulistopadowymfaktycznekierowanieRządowymMiastem
Będzinemnależałopoczątkoworównieżdomagistratu,składającegosięzbur-
mistrzaiławników.Jednaknapodstawiereskryptuz11/23grudnia1835r.18
iukazucarskiegooddnia29września/11października1842r.teorgany
władzymiejskiejstałysiętylkoreprezentantamimiastwobecwładzrosyj-
skich,którewszystkimurzędnikomstawiaływysokiewymaganiazawodowe,
m.in.poświadczonezdaniemegzaminuprzedodpowiedniąkomisją.Wpro-
wadziłyteżklasyfikacjęurzędnikówcywilnychnakilkagrup.Od1835r.
kancelariamiejskawBędzinieskładałasięz7wydziałów.Utrzymanieszko-
ły,nauczycielaidozoruszkolnegonależałodoobowiązkówsekcjireligijnej
WydziałuIIIAdministracyjnego.Natomiastnapodstawiejednejzreform
AleksandraWielopolskiego,dotyczącejutworzeniaszerokiegosamorządu
wmiastach,Będzinzaliczonodomiasttrzeciejkategorii(zdochodemod
1000do3000rbs)iustalono,żejegozarządskładaćsiębędziezradymiej-
skiejliczącej8członkówimagistratuzłożonegozburmistrzai2ławników.
BurmistrzamianowałaponownieKRSWiPwWarszawie,ławnikówzaśza-
twierdzałrządgubernialny,aczłonkówradywybierałomiejskiezgromadze-
niewyborcze.Zzakresukompetencjitakiejradywyłączononadzórnadpoli-
cjąiszkołami.
BurmistrzemBędzinabyłod1810dojesieni1822r.MikołajBronicki.
Dnia28wrześniategorokujegonastępcązostałAntoniTrzciński,pracujący
17A.Korobowicz,W.Witkowski:Ustrójiprawonaziemiachpolskich.Odrozbiorów
doodzyskanianiepodległości.Lublin1994,s.126.
18Wsprawiepodwójnejdatacjipor.przypis22wrozdziale2.
