Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Częśćpierwsza■SzkolnictwoBędzinawlatach1795—1918
tekst1.,
lit.A,C,K,H
Wprowadzonorównieżkarypieniężnezanieuczęszczaniedziecidoszkoły.
Wydłużonoczastrwanianaukiwokresieletnim.Uznano,żezajęciaszkol-
nemajątrwać3godzinyprzedpołudniemi2godzinypopołudniu.Dzieci
najmłodszemiałysięuczyćtylko1godzinędziennie.Postanowionoteż,by
zajęciawśrodyisobotyprzeznaczaćnapowtarzaniemateriału.Egzaminy,
czylipopisyuczniów,odbywaćsięmiałyrazwrokunaWielkanocwobec-
nościproboszczaorazdwóchczłonkówmagistratu.Mimozwracaniauwagi
przezwładzepruskienapaństwowycharakterszkołyistotnezadaniaprzy-
znanomiejscowymproboszczom.Dowizytacjibędzińskiejplacówkiwy-
znaczonyzostałinspektorszkółwpowieciesiewierskim,proboszczczeladz-
ki,ks.JakubKrupiński.Natomiastwlatach1799—1807pieczęnadpracą
miejscowychproboszczówjakoopiekunówszkółsprawowałks.drMarcin
Siemieński,proboszczzKoziegłówek,któryznominacjibiskupawrocław-
skiegoks.JosephaChristianaHohenlohego5pełniłobowiązkikomisarza
siewierskiegonaobszarNowegoŚląska.Realizującpostanowieniazarządze-
niakrólewskiegoz6listopada1801r.iks.bp.Hohenlohegoztegożsamego
dnia,m.in.wydałzaleceniaproboszczom,bypropagowalionioświatęwśród
parafian,anakazaniachprzypadającychwniedzielępoświęcieTrzechKró-
li(6stycznia)iwdwunastąniedzielępoZielonychŚwiątkachprzekazywali
wiernyminformacjenatematnietylkokonieczności,alerównieżkorzyści
płynącychznauczaniadzieciwszkołach.Ks.M.Siemieńskidawałrównież
rekomendacjękandydatomdozawodunauczycielskiego,atakżedopodjęcia
naukiwseminariumwOpolu,powcześniejszymzłożeniuprzednimodpo-
wiedniegoegzaminuwstępnego6(tekst1.,lit.A,C,K,H).
Wynagrodzenienauczycielaskładałosięzpensjipłaconejzkasymiasta,na
którąfunduszepozyskiwanopoczątkowozenskładek”,zastąpionychw1802r.
podatkiemszkolnympłaconymprzeztzw.gospodarzy,orazprzyznanegona-
uczycielowideputatudrewnaidodatku.Nauczycielmógłtakżeotrzymywać
tzw.naturalia,gdyczłonkamitowarzystwaszkolnegopozostawalimieszkańcy
posiadającygruntyorne.Pensjanauczycielawypłacanazkasymiejskiejwy-
nosiła50talarów7.Dodatek—wpodobnejwysokościjakpensja—płacony
5Ks.JosephChristianHohenlohe-Waldenburg-Bartenstein—biskupwrocławski(1795—
1817).Wokresiejegoposługibiskupiej,namocyedyktuz30października1810r.,dokonano
sekularyzacjizakonówiwielumajątkówkościelnych.Por.ks.J.Myszor:KościółnaGórnym
Śląsku.Oddiecezjiwrocławskiejdoarchidiecezjikatowickiej.Katowice2008,s.23—24.
6J.Związek:UtratajurysdykcjiprzezbiskupówkrakowskichnaNowymŚląskuiwokrę-
guczęstochowskim.nAnalectaCracoviensia”2000,s.408—413.
71talarlubReichstalarto6późniejszychzłotychpolskich(złp),a1złpmiałwartość
30srebrnychgroszy(gr).Jednostkamonetarnazłotypolskiużywanabyłanaziemiachpol-
skichod1815r.Por.D.Łukasiewicz:SzkolnictwowPrusachPołudniowych…,s.122—125,
345;J.Mękicki:Dziejegroszaizłotego.nMówiąWieki”1974,nr8,s.14;I.Ihnatowicz,
