Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
13
metropoliami,awięctam,gdziekoncentracjacennychobiektówjeststo-
sunkowoniska.Towłaśnietamnajłatwiejbędziedostrzeczyskipłynące
zpołączeniaposzczególnychmiejsc/obiektówwzwarty,zaprojektowany
isprawniezarządzanysystem.Zresztąjesttomechanizmznanynietylko
zterenuPolski:niewieleosób,słyszącnazwyAzay-le-RideauczyBrissac,
potrafiskojarzyćjezwłaściwymimiejscami.Jeślijednakdodamydonich
określenie„ZamkinadLoarą”
,zdecydowanawiększośćorientujesię,że
mowaozabytkachweFrancji,rezydencjachzbudowanychwDolinieLoary,
zaliczanychdonajsłynniejszychzespołóweuropejskichzamkówipałaców.
Opisanymechanizmsynergii,identyfikacjizabytkupoprzezwartośćpew-
negowiększegozbioru,stanowinajbardziejoczywistyzyskpłynącyzfak-
tuwpisaniazabytkuwobrębszlakukulturowego.Zjawiskotojesttrudne
doprzecenienia,gdyżwłaśnierozpoznawalność,identyfikacjaobiektów
współtworzącychdziedzictwodanegoobszaru,stanowiczynnikpodstawo-
wynadrodzedonowoczesnegozarządzaniatymzasobem.Nieznaneczy
nierozpoznane–awięcniedocenianeprzezspołecznośćlokalnąinieod-
wiedzaneprzezgościzzewnątrz–zabytkimuszązczasemtracićnaznacze-
niu;nikomuniepotrzebne,mająniewielkieszanseprzetrwania,abydawać
świadectwominionychczasów.Istotnyjestrównieżfakt,iżpowszechna
rozpoznawalnośćprzyczyniasięniejakodoweryfikacjiwartościobiektu
woczachmieszkańcówregionu,wktórymdanyzabyteksięznajduje.
Koniecznejesttakżepodkreślenie„pojemności”formy,jakąsąszlaki
kulturowe.Sprawdzająsięonewodniesieniudoróżnychelementówdzie-
dzictwa(łączniezdziedzictwemniematerialnym),umożliwiającochronę
(m.in.poprzezprzywróceniepamięcionich)obiektówszczególnie„wraż-
liwych”
,niejednokrotniewręczskazanychnazapomnienie,awkonsekwen-
cjitego–zniszczenie.Zaprzykładmożesłużyćdziedzictwoprzemysłowe
itechniczne,któregoochrona–poprzezszukanienowychfunkcji(przede
wszystkimkulturowych)–realizowanajestnadużąskalępraktyczniewca-
łejEuropie,oraztzw.dziedzictwobezdziedzica.Wtymdrugimwypadku
sytuacjaPolskijestbezwątpieniawyjątkowa(choćzapewnenieunikato-
wa).Naterenienaszegokraju,główniewkonsekwencjipolitykiprowadzo-
nejprzezhitlerowskieNiemcyiRosjęsowiecką,znajdujesięwieleobiek-
tówpozbawionychnaturalnychopiekunów.Wtychkategoriachnajczęściej
myślisięodziedzictwieżydowskim,aleprzecieżtakichprzykładówjest
więcej;należądonichm.in.materialnepozostałościpokulturzeSłowińców
napółnocykraju,Łemków,BojkówiDoliniannapołudniowo-wschodnim
krańcuPolski,czyteżNiemcówwwojewództwachzachodnich.Rozrzu-
conenaznacznymobszarze,częstoniemająszansnaprzetrwaniejako
pojedynczeobiekty,alejakokomplekszabytkówkulturowych,jakospójna
