Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Państwoispołeczeństwowdobiemasowychmigracji–kilkauwagteoretycznych
31
prawgrupowychiprawjednostki–aściślejkonfliktu,jakimożezachodzićpomię-
dzytymidwomawymiarami.Otóż,zjednejstrony,wimięposzanowaniawartości
kulturowychgrupymniejszościowemogądomagaćsięodpaństwauznaniarestryk-
cjiwewnętrznychsłużącychograniczeniuswobódjednostkiwceluochronyinteresu
idobragrupowego,zdrugiejzaśstrony,tasamagrupamożeżądaćzabezpieczeniaze-
wnętrznegosłużącegoprotekcjigrupyprzedinnymigrupami47.Jakkolwiektoostatnie
roszczeniewydajesięzasadne,takpierwszejużniekoniecznie,zwłaszczawtradycji
opartejnaporządkuliberalno-demokratycznym.Roląpaństwajestzatem,wramach
przestrzenidemokratycznejiliberalnejzarazem,stworzeniepraktykgwarantujących
egzekwowanieprawjednostkowychjednostkom„zakotwiczonym”wmniejszościo-
wychkulturachnieliberalnychiniedemokratycznychwchodzącychwskładszersze-
gobytuspołecznego.Niejesttołatwezadaniei,jakpokazujerzeczywistość,nadal
nieznalezionoodpowiednioskutecznychrozwiązań48.
Kolejny,trzecietapewolucjidebatywokółkoncepcjiwielokulturowościłączyją
zprocesamibudowanianarodu49.Procesyte,złożoneiwielonurtowe,mająnacelu
międzyinnymi(1)stworzenierównychszansimożliwościdlaczłonkówwspólno-
tynarodowej;(2)wykształceniezbiorowejsolidarnościi(3)spójnościopartychna
wzajemnymzaufaniuorazpodzielaniuprzekonaniacodonajistotniejszychkwestii
–wprzypadkuliberalnychdemokracji:wolności,równościisprawiedliwości.Podsta-
wowewtymkontekściestałosiępojęcieobywatelstwajakostanupewnegorodzaju
uprzywilejowania,aleteżzobowiązania–zapewniającegoprawa(obywatelskie,poli-
tyczne,społeczne),aleteżobligującegodorespektowaniapaństwowoustalonychreguł.
Współczesnepaństwaispołeczeństwa,wcorazmniejszymstopniumonoetnicz-
ne,stająprzedpoważnymproblemem,wjakisposóbwewnętrznaróżnorodnośćma
służyćbudowaniuspójności,wtymspójnościnanajwyższym,narodowympoziomie.
Jesttoniezwykletrudneprzedsięwzięciewymuszająceuważnewsłuchiwaniesię
wroszczeniagrupmniejszościowych,któresąodpowiedziąnaroszczeniapaństwa
względemtychżegrup.WdialektycznymmodelubudowanianaroduwedługKym-
lickirelacjapaństwo–mniejszościnosiznamionarelacjiwzajemnieuwarunkowanej,
wktórejprawamniejszości–aściślejstopieńichrespektowania–mająbezpośred-
niwpływnastopieńnarodowejspójności50.Azatemnarodowaspójnośćniemoże
byćbudowanaczyumacnianabeznależytych,szczególnychprawdlamniejszości,
zabezpieczanychwłaśnieprzezpaństwo.Jakzatempogodzićideedemokracjiispra-
wiedliwego(wsensie:neutralnego)państwaprzyjmującegojednakową,zzałożenia
symetryczną,postawęwobecobywateli?Wszaktewłaśniewartościwpisanezostały
wfundamentzachodnichdemokracji.
47Ibidem,s.412–413.
48
Przykłademtakichproblematycznychkwestii(aczęstopociągającychzasobąosobistydramat
jednostki)jestaranżowaniemałżeństwosóbniepełnoletnichwspołecznościachmuzułmańskichlub
ograniczaniedostępudoedukacjidziewczynkomikobietomwimięnakazowegoporządkuwewnątrz-
grupowegolokującegokobietęnapozycjipodporządkowanej,atakżepraktykiobrzezaniadziewczynek
czynawetdojrzałychkobiet,dokonywanenierzadkozpogwałceniemoficjalnieobowiązującegoprawa
wkrajuprzyjmującym(np.Szwecja).
49W.Kymlicka,Współczesnafilozofiapolityczna,op.cit.,s.415–419.
50Ibidem,s.435–439.
