Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Szwedzkapolitykaintegracyjnawobecimigrantów
SusanMendus,brytyjskafilozof,uważa,żezasadasprawiedliwości,adokładniej
neutralnościpaństwa,niekonieczniemusizachodzićwkażdejprzestrzeniiwkaż-
dymzakresiedotyczącymogólniepojętegodobra51.Oznaczato,żeniekażdeparty-
kularnerozumieniedobra,tego,cowłaściweipożądane,spotkasięztolerancjąze
stronypaństwa–azatemniekażdaodmienność,niekażdakultura(bądźjejczęść)
będzierespektowana.TakąsytuacjęrozważaamerykańskapolitolożkaIrisYoung,
dopatrującsięniesymetrycznościwewspółczesnychrelacjachspołecznych,nadal
zawoalowanychwformachliberalnejdemokracji.Asymetrycznośćtawyrażanajest
przezpodporządkowanieidominację,które,„starannie”ukryte,pozostająniedo-
strzeżoneprzypierwszymogólnymspojrzeniu.Dopierowniknięciewgłąbwielo-
warstwowychrelacjiwewnątrzspołecznychpozwalawyczulonemuobserwatorowi
naidentyfikacjęformimechanizmówdzielącychspołeczeństwonazdominowanych
idominujących52.
ZdominowanieokreślaneprzezYoungjakoopresjajestprocesemzachodzącym
wsposóbciągłyizinstytucjonalizowany,polegającynaodmawianiugrupommniej-
szościowymprzyzwolenianapełnąkomunikację(lubekspresję)wartościbudujących
ichpartykularnąkulturę53.Elementytebowiemniespotykająsięzneutralnąrecepcją
(tolerancją)wogólnymkontekściespołecznym.Grupadominującapoprzezkierowa-
neprzezsiebieinstytucjeokreślawsposóbjednostronny(bezwzajemności)warunki
koegzystencjigrupzdominowanychwramachwielokulturowego,niehomogeniczne-
gospołeczeństwa.Tenniesymetrycznyiniesprawiedliwyukładrealizowanyjestna
wielupłaszczyznach:jednostkowej(wrelacjachmiędzyjednostkaminależącymido
różnychgrup),grupowej(wrelacjachmiędzygrupami),medialnej(wśrodkachma-
sowejkomunikacji),wjęzykupublicznychdebat,atakżenapłaszczyźniepolitycznej
mierzonejudziałemmniejszościwkształtowaniuprawaipłaszczyźniegospodarczej
(widocznejmiędzyinnymiwstopniuaktywnościgospodarczejskorelowanymzesta-
tusemekonomicznymmniejszości)54.Wyeliminowanietychniesymetrycznościjest
wyjątkowotrudne,albowiemwymagagłębokichzmianstrukturalnychwymuszo-
nychprzezaktywnegrupymniejszościowe,którezgodnieodmówiąasymilowania
siędokulturydominującej.WidocznyjesttutajzatemapelYoungo„obywatelską
niesubordynację”polegającąnanieprzyjmowaniuzasadgrupydominującej,przy
51
S.Mendus,TolerationandtheLimitsofLiberalism,London1989,s.118[za:]A.Szahaj,Epluribus
unum?,op.cit.,s.70;zob.teżS.Mendus,Choice,ChanceandMulticulturalism[w:]Multiculturalism
Reconsidered:,Cultureandequality’anditscritics,red.P.Kelly,PolityPress,Cambridge2002.
52I.Young,JusticeandPoliticsofDifference,Princeton1990,s.38–41.
53
Przykłademtegomożebyćchociażbyfrancuskaustawaprzyjętaprzezparlamentwewrześniu
2010roku,zakazującanoszeniabureklubnikabówprzezmuzułmańskiekobietywprzestrzenipub-
licznejczymuzułmańskiedziewczynkiwszkołachpaństwowych.Toskutekprzyjętejprzezfrancuskie
ZgromadzenieNarodowe(maj2010roku)rezolucjiuznającejnoszenieczadorówigalabiaiwmiejscach
publicznychzasprzecznezwartościamirepublikańskimi.TymsamymFrancja,podobniejakwcześniej
Belgia(kwiecień2010rok),stajesiękolejnymkrajem,gdziezasłanianietwarzywmiejscachpublicznych
jestniedopuszczalne.
54
Jeślichodzioostatnizwymienionychaspektów,toniekażdawysokaaktywnośćgospodarcza
przynosiwysokistatusekonomicznyjednostkiczygrupy.Zasadniczewtymukładziesązarównowy-
siłkijednostki/grupy,jakiuwarunkowaniasprzyjającelubniesprzyjającepodejmowaniuiprowadzeniu
działalnościgospodarczej,określaneprzezprawostanowioneprzezgrupędominującą.
