Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wstęp
skończonegoczasu,jakimdysponuje.Wielewięczależyodtego,jakpoj-
mujewłasneżycieijegoschyłek,jakzostanieprzygotowanydorozumie-
niaiakceptowaniawłasnejorazcudzejśmiertelności.Takipunktwidzenia
wskazujenapotrzebępodejmowaniabadańzzakresutanatopedagogiki,
stawianiatrudnych,aleniezwykleważnychpytańdotyczącychwistocie
sensunaszegożycia.Śmierć,którazamykanaszebiologicznetrwanie,jest
jednocześniezjawiskiemobserwowalnymirzutującymnanasząświado-
mość.Potrzebajejzrozumienia,zinterpretowania,emocjonalnegooswo-
jenia,stworzeniarytuałówiukształtowaniawobecniejokreślonychpostaw
towarzyszyludzkościodzaraniajejdziejów.Współczesnemarginalizowa-
nieśmierci,jakrównieżzjawiskjejtowarzyszących,nieusuwatejpotrzeby,
którajednakwciążdrzemiewczłowieku.
Celempodjętychbadań,zaprezentowanychwtejpracy,jestpozna-
niei(z)rozumieniewymiarówobecnościproblematykiśmierciwlitera-
turzedziecięcejocharakterzetanatycznym.Taksformułowanycelwy-
nikaprzedewszystkimzzałożenia,żeśmierćjakoniezbywalnaczęść
ludzkiegożyciapowinnabyćwnimobecnaświadomie.Skupieniesięna
literaturzewynikanatomiastzuznaniajejzajednozpodstawowychźró-
dełkontaktuzkulturąiważnypoznawczośrodekoddziaływaniaeduka-
cyjnego.Pomimodynamicznegorozwojutanatopedagogikibadanianad
problematykąumieraniaiśmierciwkontekścieliteraturydziecięcejniesą
szczególnierozwinięte.Odtego,jaktaliteraturajestnasycanatreściami,
zależećbędzieinterioryzacjawartościikształtowaniesiępostawdzieci
zarównowobecśmierci,jakiwobecżycia.
Wswojejrozprawiepatrzęnaliteraturędziecięcązdwóchperspek-
tyw:zjednejstronyrozpatrujęjąszerokojakoprzestrzeńkultury,worbi-
ciektórejbędziefunkcjonowałajednostka,azdrugiej–jakoprzestrzeń
edukacyjną,stanowiącąważnyśrodekoddziaływaniasocjalizującego
iwychowawczego.TytułowyTanatos,którysymboliczniereprezentuje
śmierć,zostaniezaprezentowanywieloaspektowo,adekwatniedojego
zróżnicowanychopisówwmaterialeźródłowym.
Wpierwszymrozdzialepracyprzybliżonazostaniekategoriaśmierci
jakozdarzeniawielowymiarowego.Wtejperspektywieśmierć,zjednej
strony,zostanieujętajakodalekaczłowiekowi,zdrugiejzaś–jakobli-
ska.PodejścietojestbezpośrednimnawiązaniemdomyśliVladimiraJan-
kélévitchaczyIreneuszaZiemińskiego,którzywswoichpracachrozpa-
trywaliśmierćjakozdarzeniebezosoboweiosobowe.Stądteżwoglądzie
śmiercidalekiej,woparciuonaukimedyczne,zostaniepodjętapróba
przybliżenia–niejednoznacznejiszerokiej–defnicjiśmierciorazreflek-
sjanadjejmożliwymirodzajami.Natejpodstawieśmierćbędzierozwa-
żanazarównojakozdarzenienieosobowe,będąceprzedmiotembadań
różnychdyscyplinnaukowych,jakijakokonkretnewydarzenie,faktwy-
darzającysięwludzkimżyciuimającyswojezindywidualizowaneoblicze.