Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Wstęp
metrorytmiceustępująróżnorodnymwartościompowiązanymzżyciemspo-
łecznym,np.kształtowaniuidoznawaniuuczuciaspójni,podkreślaniustruktury
społecznej,wdrażaniumłodegopokoleniawpożądanewdanejspołecznościformy
zachowańwrelacjachinterpersonalnychczyrolepłci26.Wartościtejednakmogą
ulegaćzmianomnaprzestrzenilat,bo:
nSwojskośćwartościtransmitowanychwramachkanonujestwtórnawstosunku
doswojskościnazw,zdarzeń,postaciizobiektywizowanychwytworówkulturowych
składającychsięnakanon.Dlategoteżwartościsąbardziejpodatnenazmianyniż
elementykanonu,zktórymisąonezwiązane”27.
WdziejachnowożytnejEuropytakiepodejściedowybranychtańcównajwcze-
śniejzostałowyeksponowaneweWłoszech,wHiszpaniiiFrancji(XV-XVIIw.),by
zczasemobejmowaćpozostałekraje:począwszyodAnglii,poprzezNiemcyiPol-
skę(Ipoł.XVIIIw.)iwkońcupozostałekrajeEuropyśrodkowo-wschodniejipół-
nocnej(IIpoł.XVIIIw.-koniecXIXw.).DopoczątkówXIXwieku-szczególnie
wodniesieniudotańcówtowarzyskich,aczasamiteżceremonialnych-mówiono
otańcachnarodowych,cowPolsceiwiększościkrajówśrodkowoeuropejskich
nadalsięstosuje.Jaksięwydaje,aktualnośćtegoterminuwynikazwieloletniego
zdominowaniatychkrajówprzezlokalnemocarstwa,wzwiązkuzczymnarodo-
wewyróżnikikulturyutrwaliłysięwświadomościpowszechnej,jakoważnedla
zachowaniatożsamości28.Tymczasemwkrajachoniezagrożonejpaństwowości
jużwpoczątkachXIXwiekuwrazzwychodzącymizmodydawnymitańcami
uważanymizanarodowezarzucanoteżkoncepcjęnarodowościwtańcu.Jedno-
cześniewrazzcorazwiększymzapotrzebowaniewidzówteatrówbaletowychna
oglądaniestereotypówtańcówniektórychspołeczności,porywającychpubliczność
swąoryginalnościączywręczegzotykąwobectańcówtraktowanychwniektó-
rychkrajachjakonarodowecorazczęściejzaczętostosowaćokreślenientaniec
charakterystyczny”(franc.dancedecaractère,dansecaractéristique).określenie
tofunkcjonowałojużwcześniej,jednakżeoznaczałogłównietańceokreślonych
warstwspołecznychigrupzawodowych(np.tańcewieśniaków,rzemieślników,
marynarzy,rozbójników)bądźpozaeuropejskichgrupetnicznych(np.Turków,
Indian,Murzynów).DopierowlatachosiemdziesiątychXVIIIwiekupojawiłosię
zainteresowanieukazywaniemnascenietańcówkonkretnychnarodóweuropej-
skich(hiszpańskich,francuskich-wtymbaskijskichiprowanskich,styryjskich,
26
ofunkcjachtańcawięcejm.in.[w:]R.Lange,Znaczenietańcawewspółczesnejkulturze
europejskiej:przeglądogólny;Taniec-choreologia-humanistyka.Tomjubileuszowydedykowany
ProfesorowiRoderykowiLangemu,red.D.Kubinowski,Poznań2000,s.109-122;tegoż,Oistocie
tańcaijegoprzejawachwkulturze.Perspektywaantropologiczna,Poznań2009,s.88-107.
27
A.Szpociński,Kanonkulturowy,dz.cyt.,s.50.
28
R.Lange,Oistocietańca…,dz.cyt.,s.119.
