Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Źródłagatunkówpolskichtańcównarodowych
49
beztańcaistnieć
47
.WpoczątkachXVIwiekustopniowoakceptacjaprzechodzi
wzainteresowanie,anawetzamiłowanie.Wroku1555padawręczstwierdzenie,
iżnjesttojedynakrotofilawidomaigraludzkapoczciwaaniewstydliwa,bojawna
przedmnogiminataniecpatrzącymiśodpowiadającaśpiewaniu,lubopiskaniu,
lubgędzeniu,ukłonem,krokiemiskokiemluboteżiwokrągzatoczeniu,wedle
zaczynaniaopiewanieuczynnes”48.
Należypodejrzewać,żewrazzrozwojemkontaktówmiędzyetnicznych,intensyfi-
kowanychprzezhandeliosadnictwo,aletakżeprzezzwiązkimałżeńskiepanujących,
wPolsce,aszczególnienadworachpolskichksiążątikrólów,stopniowopojawiałosię
corazwięcejwpływówkulturobcych.Dotyczyłototakżewpływówwzakresietańca.
DoXIIIwiekudominowałyprawdopodobniewpływykulturyniemieckiejiczeskiej
49
.
ZkoleiwczasachWładysławaJagiełłytańczonogłównietańcefrancuskieiniemieckie,
którewzoremkaznodzieiispowiednikakrólewskiegoJanaSylwana(1370-1440),
potępialilokalnipolscykaznodzieje,pisząc50:nśpercasumprzesvpad,suntcasuri
mayąvpascz,detestandaestcoreamabyczvszgardzona,lascivosnyeczysthe,ingallico
coreadiciturquasicarensomnilegeśettheutonicediciturEyndayczdan(tribus
danetc.)”
.PowyższyfragmentprzeróbkikazaniaJanaSylwanajesttaknaprawdę
wariantemkazaniaKonradaWaldhausera(1326-1369),któregodorobekprzyszły
królewskikaznodziejapoznałpodczasstudiówwPradze,prawdopodobniezresztą
zustsamegoKonrada.Wydajesięjednak,żewkazaniutymodnajdujemyteżecha
antyniemieckichpoglądówHieronimazPragi(1378-1416),którychoćmłodszy
odSylwanainadodatekzwolennikwiklefizmu,tojednakwzakresiepoglądówna
koegzystencjęNiemcówzkulturąSłowianmógłbyćwzoremdlaspowiednikapol-
skiegowładcy.Zapewneniejestprzypadkiem,żeJanposwoimwyjeździedo
Włoch
iwstąpieniudozakonukamedułów(jużpomęczeńskiejśmierciHieronimana
soborzewKonstancji)przyjąłimięśHieronimazPragi.
Wpływyniemieckiewpolskiejkulturzetanecznejnieograniczająsięjednak
tylkodogatunkówtańca.Zjęzykaniemieckiegozapożyczonezostały-prawdopo-
dobniejużwXIIIw.-terminytakiejakntańce”(Tanz,tanzen)inreje”(Reigen)”
51
.
Nazwępierwotną,prasłowiańskąnaokreślenietańca,oznaczającąruchytaneczne
47
Anonim,Alienapeccataideodicunturaliena,nonpropria,BibliotekaJagiellońska,rkps2236,k.311r.
48
K.R.(?),NaukiduchownedlaZofiOdrowążówny,Kraków1555,BibliotekaMuzeumKs.Czar-
toryskich,rkps1256,[za:]J.Łoś,Przeglądjęzykowychzabytkówstaropolskichdor.1543,Kraków1915,
s.246.
49
Z.Nożyńska,TańcewPolscenatleprzeobrażeńspołecznych(okresodpradziejówdopołowy
XVIw.),pr.doktorskanapisanawKatedrzeSportówWSWFwPoznaniuorazKatedrzeEtnografii
UAMwPoznaniupodkierunkiemJózefaBurszty,Poznań1962,s.118-123.
50
Demododucendicoream,[za:]A.Brückner,Kazaniaśredniowieczne,nRozprawyAkademii
Umiejętności.WydziałFilologiczny”
,SeriaII,t.10,Kraków1897,s.183.
51
A.Brückner,Słowniketymologicznyjęzykapolskiego,Warszawa1957,s.457,565.
