Taniec narodowy w polskim kanonie kultury. Źródła, geneza, przemiany

Tomasz Nowak

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-7798-154-2

DOI:

Wydawnictwo:

BEL Studio

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

496

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Nowak, Tomasz. Taniec narodowy w polskim kanonie kultury. Źródła, geneza, przemiany. Red. . Warszawa: BEL Studio, 2019, 496 s. ISBN 978-83-7798-154-2

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Nowak, T.

T1 Taniec narodowy w polskim kanonie kultury. Źródła, geneza, przemiany

PB BEL Studio

PP Warszawa

YR 2019

SN 978-83-7798-154-2

Bibliografia BibTex:

@Book{ 203593, author = "Nowak, Tomasz", editor = "", title = "Taniec narodowy w polskim kanonie kultury. Źródła, geneza, przemiany", publisher = "BEL Studio", year = "2019", address = "Warszawa", isbn = "978-83-7798-154-2" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Nowak, Tomasz

ED -

TI - Taniec narodowy w polskim kanonie kultury. Źródła, geneza, przemiany

PB - BEL Studio

CY - Warszawa

PY - 2019

SN - 978-83-7798-154-2

ER -

Netografia (standard APA):

Nowak, Tomasz. Taniec narodowy w polskim kanonie kultury. Źródła, geneza, przemiany [baza danych online] Warszawa: BEL Studio, 2019 [dostęp: 30 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/taniec-narodowy-w-polskim-kanonie-kultury-zrodla-geneza-przemiany-tomasz-nowak-203593.

taniec

Książka stanowi próbę ukazania panoramy dziejów kanonu polskich tańców narodowych, obejmującego współcześnie pięć gatunków (polonez, mazur, krakowiak, kujawiak, oberek), choć w przeszłości tylko niektóre z nich i do tego kojarzone okresowo z innym...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-7798-154-2

DOI:

Wydawnictwo:

BEL Studio

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

496

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp 99
Wprowadzenie 9
Tańce narodowe jako kanon kulturowy 11
Kategorie wewnątrz kanonu kulturowego: mit, stereotyp i fantazmat 17
Układ pracy. Periodyzacja 24
Przegląd literatury przedmiotu 27
Podziękowania 40
Źródła gatunków polskich tańców narodowych 43
Rozdział I 43
Taniec na ziemiach polskich do schyłku epoki średniowiecza 43
Taniec na ziemiach polskich w epoce odrodzenia. Pierwsze przekazy o gatunkach tanecznych określanych w języku polskim 52
„Tańce polskie” w zagranicznych źródłach muzycznych z XVI i XVII wieku a problem genezy poloneza 64
Tańce „piesze” i „polskie” na tle kultury tanecznej Rzeczypospolitej w XVII wieku 76
Tańce polskie w czasach saskich 92
Polskie tańce w szkolnictwie i teatrze szkolnym czasów saskich 101
Wykształcenie się formy poloneza 106
Mazur jako taniec narodowy 116
Kozak w kulturze staropolskiej 120
Od form użytkowych do stylizowanych – polskie tańce narodowe w okresie oświecenia i preromantyzmu (1765–1815) 123
Rozdział II 123
Poglądy na „narodowość” w okresie dynamicznych zmian sytuacji politycznej Polaków 123
Kultura taneczna ziem polskich lat 1764–1815 126
Taniec w edukacji okresu oświecenia i preromantyzmu 137
Tańce narodowe w twórczości kompozytorskiej 141
Tańce narodowe na deskach teatru operowego 151
Tańce narodowe w praktyce baletowej na ziemiach Rzeczypospolitej 160
Polonez w latach 1764–1815 164
Mazur w latach 1764–1815 170
Problem kozaka jako polskiego tańca narodowego 177
Krakowiak w ramach kanonu tańców narodowych 179
Rozdział III183
W stronę ludowości – polskie tańce narodowe w okresie wczesnego i szczytowego romantyzmu (1815–1867) 183
Kultura narodowa pomiędzy kongresem wiedeńskim a powstaniem styczniowym 183
Kultura taneczna ziem polskich w latach 1815–1867 194
Muzyka odwołująca się do tańców narodowych w okresie wczesnego i dojrzałego romantyzmu 211
Polonez w salonach okresu wczesnego i dojrzałego romantyzmu 226
Mazur – najpopularniejszy taniec narodowy wczesnego i dojrzałego romantyzmu 233
Krakowiak zajmuje miejsce kozaka w kanonie tańców narodowych 240
Przyjęcie kujawiaka i oberka w obręb kanonu polskich tańców narodowych 251
Od powstania styczniowego do odzyskania niepodległości– faza późnego romantyzmu i faza post–romantyczna (spóźnionego romantyzmu) 257
Rozdział IV 257
Sytuacja społeczno-polityczna na ziemiach polskich w latach 1867–1905 257
Tańce narodowe po klęsce styczniowej 262
Tańce narodowe w głównych nurtach twórczości kompozytorskiej 273
Tańce narodowe w baletach oraz w teatrze nurtu ludowego 279
Szlachecki polonez, chłopski chodzony i zagadnienie suity okrągłego 291
Mazur u szczytu rozwoju formy 301
Krakowiak w dokumentacji etnograficznej i podręcznikach tańca. Wzrost popularności tańca góralskiego 313
Kujawiak i oberek w drugiej połowie XIX wieku 320
Rozdział V 329
Tańce narodowe w XX wieku 329
Zarys sytuacji społeczno-politycznej na ziemiach polskich w XX wieku 329
Kultura taneczna na ziemiach polskich a polskie tańce narodowe w pierwszej połowie XX wieku 334
Tańce narodowe jako idea społeczno-edukacyjna 345
Tańce narodowe w polskiej kulturze tanecznej po drugiej wojnie światowej 360
Polskie tańce narodowe na scenie baletowej i estradzie kabaretowej 370
Tańce narodowe w twórczości kompozytorskiej w XX wieku 386
Polonez w praktyce balowej i scenicznej w XX wieku 396
Choreotechnika mazura w tradycji polskiej XX wieku 398
Oberek według podręczników tańca w XX wieku 404
Kujawiak w relacjach i podręcznikach XX wieku 408
Dwudziestowieczne wizje choreotechniki krakowiaka 415
ZAKOŃCZENIE 423
Bibliografia 435
Czasopisma 478
Indeks nazwisk 481

Źródłagatunkówpolskichtańcównarodowych

przeciwieństwomękiPańskiejlubteżnaigrywaniesięzniej.Powodemtakiego

traktowaniabyłniewątpliwiefakt,iżwprzekonaniuduchownych(takżeprotestanc-

kich)prowadziłdogrzechu

,zwłaszczanieczystości

,atakżezgorszenia

.Nadal

praktykowanebyłyteżtańcebałwochwalcze

,wtymrealizowanewmiejscach

poświęconych17.Stądpotępianotancerzyitych,którzytańcabronili.Wsposób

szczególnypiętnowanotańceduchownych(główniekleryków),azwłaszczawto-

warzystwieinnych

,czego(nchoreissaeculariumetsaltationibuspuellarumac

mulierumadesse”)zakazywanotakżewdokumentachsynodalnych

.Mimoto

S.Vrtel-Wierczyński,Średniowiecznaprozapolska,Wrocław1959,s.55.[BibliotekaNaro-

dowa,Seria1,nr68];E.Gliczner,Taniecirozmowaonim,wktórejsiętozamykaskądposzedłtaniec,

cosązaowocejego.Ajeśliżsięgodziczłowiekowikrześcijańskiemuzbiałemigłowamitańcować,wyd.

T.Grabski,nPamiętnikLiteracki”1914/15,z.1-2,s.363-367.

Anonim,Zachowanieżywotapanieńskiego,Kraków1530,[w:]Chrestomatiastaropolska.Teksty

doroku1543,Wrocław-Warszawa-Kraków:W

.Wydra,W

.R.Rzepka,1995,s.348;por.kazanieks.

JakubaWujkananiedzielęmięsopustną,za:K.Kolbuszewski,PostyllografapolskaXVIiXVIIw.,

Kraków1921,s.121.

Przykłademwrocławskistatutsynodalnyz1410roku,piętnującyniemoralneigorszące

tańcekarczemne;zob.J.Sawicki,ConciliaPoloniae.Źródłaistudiakrytyczne,t.10,Synodydiecezji

wrocławskiejiichstatutynapodstawiemateriałówprzysposobionychprzyudzialeAlfredaJabisona,

Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk1963,s.386.

Statutydiecezjalnekrakowskiezroku1408,wyd.B.Ulanowski,[w:]ArchiwumKomisjiHi-

storycznej,t.5,Kraków1889,s.27;A.Brückner,Dziejekulturypolskiej,t.1,Warszawa1957,s.145.

W1279r.synodwBudzie,zwołanyprzezlegatapapieskiegoFilipazakazywałtańczenia

natereniekościołaicmentarza(ConstitutionesaPhilippoEpiscopoFirmanoApostolicaesedisin

UngariaetPoloniaLegato,inconcilieBudensi,die14Septembrisanno1279,[w:]Starodawneprawa

polskiegopomniki,t.1,Warszawa:A.Z.Helcel,1856,s.373).Niemamyjednakpewności,czybyło

tonastępstwempopularnościtegotypuzachowańwPolscelub/inaWęgrzech,czyteżdokument

tenzostałwydanywśladzapodobnymzakazemsynoduwParyżuzroku1198(V

.Junk,Handbuch

desTanzes,Stuttgart1930,s.12).

S.Bylina,WpływKonradaWaldhausenanaziemiachpolskichwdrugiejpołowieXIVipierwszej

XVwieku,Wrocław1966,s.85.

ZakazytenaziemiachpolskichzapoczątkowałyConstitutionesaPhilippoEpiscopoFirmano

ApostolicaesedisinUngariaetPoloniaLegato…,dz.cyt.,s.366.Wśladzauchwałamisynodubu-

dzyńskiegozakazyformułowałaKonstytucjasynoduuniejowskiegozroku1326.Ustawyarcybiskupa

gnieźnieńskiegoJanisława,[w:]Starodawneprawa…,dz.cyt.,s.397-398.Wpodobnymtoniewypo-

wiedzianosięwstatutachsynodalnychdiecezjiwłocławskiejipomorskiejbpaMikołajaKurowskiego

zr.1402(StatutasynodaliadioecesisWladislaviensisetPomeraniae,wyd.Z.Chodyński,Warszawa

1890,s.3,4-5)orazdiecezjipomorskiejzr.1411(Statutasynodaliaecclesiaepomeraniensis,edita

Mariaeinsulaed.XXVImajia.d.1411,[w:]H.F.Jacobson,GeschichtederQuellendesKatholischen

Kirchenrechts,Königsberg1837,s.150).Zakazygorszącegowiernychtańcapijanychiwystrojonych

duchownychzdziewczętamiiprzypadkowyminiewiastamizawierajągłówniestatutysynodalnebpa

JanaKropidłoz1418(StatutasynodaliadioecesisWladislaviensisetPomeraniaeś,dz.cyt.,s.11-12).

Poprzedniezakazysumująiprzypominająustawydwóchsynodówz1420roku:wieluńsko-kaliskie-

goarcybiskupagnieźnieńskiegoMikołajaTrąbyz1420roku(Statutysynodalnewieluńsko-kaliskie

arcybiskupagnieźnieńskiegoMikołajaTrąbyzr.1420,[w:]Starodawneprawapolskiegopomniki,

Brak wyników

Taniec narodowy w polskim kanonie kultury. Źródła, geneza, przemiany

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra