Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sławJanke,KrystynaMuza,StanisławPestka),interpretującichutworywceluzaryso-
waniaantropologicznychskładnikówliteraturykaszubskiej.Wswychinterpretatorskich
dowodzeniachdochodzędokońcawiekuXX,niepodejmującwątkównajnowszejlitera-
turykaszubskiej,główniedlatego,iżporoku1989takżeiwtejtradycjidoszłodoswo-
istegonotwarcia”inwybuchu”działalnościartystycznej,cowymagałobyjużosobnych
rozważań
22
.
PrzywołanewpracyTatczëzna.LiterackieprzestrzenieKaszubkaszubskojęzyczne
tekstyliterackieczytowformietytułu,czyteżwkształciefragmentarycznymbądźpeł-
nejcytacji,zachowująpisownięaktualnąwczasiedrukowaniaprzezwydawcękonkret-
negoutworubądźedycjizbiorowych(np.tomikówpoetyckich,dramatówczyutworów
prozatorskich),choćmożeonauleczmianiewewznowieniachwydawniczych.Korekcie
podlegałyjedynieewidentnebłędydrukarskie.Zapisuniemodernizujęinieujednoli-
cam,ponieważsprawazmiennościiewolucjipisownikaszubskiejjestznana,akierunek
jejrozwojunaprzestrzenidziesiątkówlatprzyjmowałróżnewarianty
23
.Zarównoznaw-
cyjęzykakaszubskiegojakitwórcyliteraturywyrażonejwtymjęzykuformułowali
różneodmianyjejzapisujęzykowego.JakpiszeJerzyTreder–musimypamiętaćnopo-
wolnymikonsekwentnymrozwojupiśmiennictwakaszubskiegoodCeynowy(1850)
poprzezDerdowskiego,grupytwórczemłodokaszubówizrzeszeńcówdotwórców
współczesnychwrazzwydaniempodkoniecXXw.Ewangelii,NowégoTestameńtu,
KnédżiPsalmów,modlitewnikaMëtrzimómëzBògã”
24
.Głównefazyrozwojupisowni
tekstówkaszubskichobejmujązatempisownięoryginalnąFlorianaCeynowyiHieroni-
maDerdowskiego.NazrębiepisownikaszubskiejzaproponowanejprzezCeynowęwzo-
rowałsięMajkowskiwZasadachpisownikaszubskiej.SpozakręgusamychKaszubów
głosnatematkwestiiortografiikaszubskiejzabrali:KazimierzNitschorazFriedrichLo-
rentz.NowysystemortograficznystworzyłAleksanderLabudawZasadachpisownika-
szubskiejzesłowniczkiemortograficznym,następniezaśgłoswpowyższychkwestiach
zabrałLeonRoppel,tworzącprzed1939rokuUwagiopisownikaszubskiej.Kolejną
próbąujednoliceniaortografiikaszubskiej
25
byłprojektStefanaBieszka,autorapracy
Normalizacjapisownikaszubskiej.Następneetapypraczwiązanychznormalizacjągrafii
iortografiikaszubskiejwiążąsięzustaleniamikomisjiz1974rokuorazzprzyjęciemno-
wychustaleńz1996roku,uwzględniającychmiędzyinnymipisownięzliteramiò,ù,ã
26
.
***
Jestjeszczejedenpowód–wyraźnieosobisty,któryzpewnegopunktuwidzenia
możewydawaćsięnajistotniejszy,adotyczymoichwłasnychrodzinnychkaszubskich
1111111
22
Z.Zielonka,Statusliteraturykaszubskiejijejtwórcówwżyciupublicznym.W:Literaturakaszubskawna-
uce,edukacji,życiupublicznym,red.Z.Zielonka,Gdańsk2007,s.141-164;D.Kalinowski,Dramaturgia
kaszubska.Pytaniaokondycjęiperspektywy.W:Literaturakaszubskawnauce,edukacjiiżyciupublicz-
nym...,s.125-140;Tegoż,Zymkwcygòdnôwióny–kaszëbsczélëteracczéòkrãżé„Zymk”…,s.2-8.
23
Natematpisownikaszubskiejwypowiadalisię:E.Breza,Ryshistorycznypisownikaszubskiej.
W:Zasadypisownikaszubskiej,oprac.E.Breza,J.Treder,Gdańsk1975,wyd.2,przejrzaneiposze-
rzone,Gdańsk1984,s.55-59;E.Gołąbk,Przërównanié„Wskôzów…”z„Zasadama…”z84r.W:Te-
goż,Wskôzëkaszëbsczégòpisënkù,Gdańsk1997,s.9-18.
24
J.Treder,ZjęzykowejprzeszłościKaszubów.W:Tegoż,Historiakaszubszczyznyliterackiej.Studia,
Gdańsk2005,s.24.
25
J.Treder,Pisowniakaszubska.W:Językkaszubski.Poradnikencyklopedyczny,red.J.Treder,wyd.
drugiepoprawioneiposzerzone,Gdańsk2006,s.196.
26
OprocesiekształtowaniapisownijęzykakaszubskiegopiszeJ.Treder,Pisowniakaszubska…,s.194-198.
11
