Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Moskwin,„Teatrbiałoruski1920-1930.Odrodzenieizagłada”,Warszawa2014
ISBN978-83-7798-177-1,©byBELStudio2014
14
Wstęp
świadomośćtego,iżteatrbiałoruskijestnieodłącznączęściąnarodowejkultury
isztuki.nIdeastworzeniateatrubiałoruskiegocorazbardziejzyskujenapopu-
larności.Falaodrodzeniabiałoruskiego,rozpoczętawWilnie,rozpowszechnia
sięnacałąBiałoruś”10-pisałF
.AlachnowiczwpracyTeatrbiałoruski(1924).
Większośćhistorykówradzieckiegoteatruzgadzasięztwierdzeniem,iżnaj-
ważniejszeodkryciawdziedziniesztukiscenicznejzostałydokonanewpierw-
szejćwierciXXw.Późniejnatomiastodkryciatepróbowalidogłębniezbadać,
sprawdzić,rozwinąć,dostosowaćdowłasnychpotrzebiaktualnychwarunków
najwięksitwórcyteatru.Znaczącaczęśćtychfundamentalnychodkryćprzy-
padanalata20.XXw.JakpodkreślałhistorykradzieckiegoteatruNikołajGor-
czakow,tanwyjątkowa,nieposiadającaanalogiiwhistoriiteatruświatowego
epokaposzukiwańnowychformsztukiscenicznej,którazniezwykłąhojno-
ściąiprzepychemwzbogaciłanacałedziesięciolecianowymidrogami,chwy-
tamiikierunkaminietylkoteatrradziecki,lecztakżeteatryinnychnarodów,
trwałaodr.1921do1929-1930”11.Teatralnyrenesansbyłuwarunkowanydo-
minującymwśródludzisztukizachwytemrewolucjąipragnieniembudowa-
niacałkiemnowegospołeczeństwa,potrzebującegonowegoteatru;radością
zpowoduzakończeniawojnydomowej;wiarą,iżwprowadzonaprzezbolsze-
wikówNowaPolitykaEkonomiczna(NEP)uratujekrajprzedgłodeminędzą,
stworzywarunkidlanormalnegorozwojuekonomicznego;wykorzystaniem
wsztuceśmiałych,rewolucyjnychmetod,zapomocąktórychburzonosta-
rątradycjęibudowanonową;objawiającąsięwspołeczeństwieswobodądu-
chairóżnorodnościąpoglądówestetycznych;stworzeniemdlaszerokichmas
możliwościkorzystaniazdóbrkultury,m.in.łatwegodostępudoteatru;ko-
rzystnąsytuacjąmaterialnąinstytucjikultury,m.in.teatrów(stałefinansowa-
niepaństwowe),pozwalającąnaprowadzenieeksperymentów12.
Po1920r.naBiałorusizaczęłypowstawaćnoweinstytucjekultury,organizacje
społeczne,periodykiiuczelnie.UtworzonoUniwersytet(1921),WitebskiInsty-
tutWeterynaryjny(1924),BiałoruskąPaństwowąAkademięRolnicząwHorkach
(1925).Powstałyugrupowanialiterackie:Maładniak(1923-1928),Uzwyszsza
(1926-1931)iPołymia(1927-1932).15VII1924ogłoszonopolitykębiałoruteni-
zacji,celemktórejbyłowprowadzeniejęzykabiałoruskiegonawszystkieszczeble
aparatupartyjno-radzieckiegoidoArmiiCzerwonej,rozwójbiałoruskiejkultu-
rynarodowej,obudzeniewobywatelachtożsamościnarodowej,zainteresowanie
10
F.Alachnowicz,Biełaruskiteatr,Wilno1924,s.94.
11
N.Gorczakow,Istorijasowietskogotieatra,NowyJork1956,s.146.Gorczakow,bę-
dączawodowymaktorem,reżyseremiscenografem,autoremutworówdramaturgicznych,
przezwielelatwspółpracowałzW
.MeyerholdemiA.Tairowem.PoukończeniuWielkiej
WojnyojczyźnianejwyemigrowałdoNiemiec,gdzieprzedstawiłwłasnąwersjęhistoriite-
atruradzieckiegoodlutego1917r.dopoczątkulat50.XXwieku.Wyróżniasięonagłębokim
iwszechstronnymspojrzeniemnarozwójteatru,pokazujejegozależnośćodswojegoczasu.
12
Ibidem,s.146-147.
