Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Moskwin,„Teatrbiałoruski1920-1930.Odrodzenieizagłada”,Warszawa2014
ISBN978-83-7798-177-1,©byBELStudio2014
Wstęp
1.Wprowadzeniedoanalizyteatrubiałoruskiegopoczątku
XXwieku
KształtowaniesięteatrubiałoruskiegonapoczątkuXXwiekuodbywa-
łosięwnaderzłożonychwarunkach.Wpłynęłanatosytuacjapolityczna.
WkonsekwencjirozbiorówRzeczypospolitejziemiewspółczesnejBiałoru-
siznalazłysięwgranicachImperiumRosyjskiego.PrzezwiekXIXipoczą-
tekXXRosjaprowadziłaszerokozakrojonąpolitykęrusyfikacjiwstosunku
doinnojęzycznychmieszkańcówtychterenów,stosującróżneformyrepre-
sjiiograniczeń.Do1905r.publiczneposługiwaniesięjęzykiembiałoruskim
byłozakazane.Sytuacjauległazmianiedopiero17X1905,gdycarMikołaj
IIzliberalizowałpolitykęjęzykowącesarstwaizniósłnajbardziejuciążliwe
ograniczenia,dotyczącejęzykówmniejszościowych,wtymtakżejęzyków
wschodniosłowiańskich.WopiniibiałoruskiegofilozofaUładzimiraKonana,
ztąchwiląrozpocząłsiępierwszyetapbiałoruskiegoodrodzenianarodowe-
go1.Drugietapnatomiastprzypada,jegozdaniem,naomawianywtejksiążce
okres,awięcnalata20.ubiegłegostulecia.NatrzecietapBiałorusinimusie-
liczekaćbardzodługo,gdyżrozpocząłsięondopierozchwiląrozpaduZSRR
ipowstaniasuwerennegopaństwabiałoruskiego(25VIII1991).
Decyzjacaraprzyczyniłasięwpierwszejkolejnościdorozkwitulite-
raturyorazdziennikarstwa.UkazywałasięgazetanNaszaNiwa”(1906-
1915),którazapoczątkowałarenesansbiałoruskiegożyciaintelektualnego.
WSanktPetersburgudziałałowydawnictwonZahlaniesoncaiunaszaakon-
ca”(1906-1914),którewydało35tytułówksiążekbiałoruskich2.Działała
całaplejadatwórcówliteraturybiałoruskiej,m.in.MaksimBahdanowicz,
JankaKupała(wł.IwanŁucewicz),JakubKołas(wł.KonstantyMickiewicz),
AleśHarun(wł.AlaksandrPruszynski),JadwihinSz.(wł.AntonLawicki),
ZmitrokBiadula(wł.SamuiłPłaunik),CiszkaHartny(wł.ZmicierŻyłuno-
wicz).JakpodkreślałwesejukrytycznychZapomnianadroga(Zabytyszlach,
1915)M.Bahdanowicz,nwciąguośmiu-dziewięciulatswegoprawdziwego
1
U.Konan,BiełaruskajenacyjanalnajeAdradżennie:analizpaniaccia,nZwiazda”6II
1992,nr26,s.2.Por.A.Maldzis,Czetyriewozrożdienijabiełorusskojnacji,nSogłasije”(Wil-
no),17II1989.
2
Zob.J.Turonek,Działalnośćbiałoruskiegowydawnictwa„Zahlaniesoncaiuna-
szaakonca”wPetersburgu(1906-1914),nStudiaPolono-Slavica-orientalia.ActaLitteraria”
,
t.XIII,1992,s.64-66.
