Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Moskwin,„Teatrbiałoruski1920-1930.Odrodzenieizagłada”,Warszawa2014
ISBN978-83-7798-177-1,©byBELStudio2014
Wstęp
13
1894,1898,1899),NikołajaSadowskiegoiMariiZańkowieckiej(1897)oraz
PanasaSaksagańskiego(1908).Białoruskiwidzmiałokazjęzapoznaćsię
zżyciemsąsiedniegonarodu:nietylkozjegozwyczajami,obrzędami,le-
gendami,pieśniamiitańcami,lecztakżeproblemami-zacofaniemwsi,pa-
nującymtamrozwarstwienieminasileniemsięwładzykułaków,dążeniem
pewnejczęścichłopówdowolnościitd.Późniejniektóreztychsztukzostały
włączonedobiałoruskiegorepertuaru,agrającywnichaktorzyprzyswajali
manieręgry,dominującąwukraińskimteatrze,wrazzjegotradycją.
TBDiK-1powstałowiosną1917r.zinicjatywyI.Bujnickiego,Usie-
waładaFalskiego8iFlaryjanaŻdanowicza.Wjegoskładwchodziłzespół
teatralny,grupataneczna,chóriorkiestrainstrumentówludowych.Naj-
większysukcesosiągnąłspektaklZniszczonegniazdo(Raskidanajegniaz-
do,10VII1917)J.Kupały.NabazieTBDiK-1powstałiprzezkrótkiczas
funkcjonowałTeatrRadziecki.Jednakjegodziałalnośćzostałaprzerwana
zpowoduwojnypolsko-bolszewickiejizajęciaMińskaprzezWojskoPol-
skie(III1919-VII1920).PootwarciuBiałoruskiegoTeatruPaństwowego-1
(BTP-1)wMińskuznacznaczęśćaktorówTBDiK-1weszławjegoskład
iTowarzystwozakończyłodziałalność.
BTLiBTASZpowstałydziękistaraniomFranciszkaAlachnowicza,który
wtymceluprzeniósłsięzWilnadoMińska.Repertuarskładałsięprzeważ-
niezjegowłasnychsztuk:NaAntokali(1915),Mańka(1917),Kiedyś(Ka-
liś,1917),Lękżycia(Strachyżyccia,1918),WujekJakub(DziadźkaJakub,
1918),Czortibaba(1918)iCienie(Cieni,1919).Alachnowiczowiudałosię
zgromadzićwzespolenajlepszych,jaknatenczas,aktorów.Dziękiinteresu-
jącejfabule,ciekawejreżyseriiidobrejgrzeaktorówspektakleodniosłysuk-
ces,asamAlachnowiczzostałuznanynietylkozautalentowanegoliterata,
lecztakżezdolnegoreżysera.NieprzypadkowopóźniejLKo,IKBidyrekcja
BTP-2będziesięubiegaćowspółpracęznim9.
od1920r.rozpocząłsięintensywnyprocesrewolucjikulturalnej,którydo-
tknąłwszystkieobszarykultury,wtymtakżeteatr.Kulturabiałoruskamusia-
ławprzyśpieszonymtempienadrobićogromnezaległości.Białoruśtychlat
towieloetniczneiwielokulturoweterytorium,naktórymkulturabiałoruska
współistniałazkulturąrosyjską,polskąiżydowską.Jednaknatleinnychkul-
turbyławniecogorszejsytuacji.Utożsamianazchłopstwembyłatraktowana
przeważniejakokulturawiejska.Władzabiałoruskamiałazazadaniepodnieść
rangękulturybiałoruskiejistworzyćwarunkidlajejrozwoju.Rządzącymieli
8
UsiewaładFalski(1886-?)-aktor,działaczteatralnyispołeczny.Działalnośćteatral-
nąrozpocząłw1913r.DyrektorTBDiK-1iBTASZ.od1921r.-kierownikdziałusztuki
LKo.3IX1921-aresztowanyiskazanynapięćlatwięzienia(Smoleńsk).1927-1928-dy-
rektorTeatruDramatycznegoM.Zańkowieckiej(Kijów).Dalszylosartystyjestnieznany.
9
F.AlachnowiczmiałobjąćstanowiskokierownikaliterackiegoBTP-2wWitebsku,
jednakzostałaresztowany(1927)iwysłanydoGułagu.
