Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Moskwin,„Teatrbiałoruski1920-1930.Odrodzenieizagłada”,Warszawa2014
ISBN978-83-7798-177-1,©byBELStudio2014
22
Wstęp
teatruidramaturgów,wyznaczonajestzarazemwymownącezurąhisto-
rycznąwpostaciodzyskaniaprzezBiałoruśformalnejsuwerenności,po-
świadczonejprzezwładzebolszewickieRosjiradzieckiej.Takżekońcowa
dataomawianegotuokresudziejówteatrubiałoruskiegozostaławyznaczo-
nacezurąwobecniegozewnętrzną.Jestniąmianowicierozpoczętawkońcu
lat20.XXw.przezczynnikipartyjnekomunistycznejpartiiBiałorusiiwła-
dzeBSRRkampaniazmierzającadozdecydowanegoograniczeniaswobód
twórczychiobjęciaścisłąkontroląwszystkichsceniśrodowiskartystycz-
nych,zaangażowanychwupowszechnianiekulturyteatralnejidramaturgii
wbiałoruskiejpostacijęzykowej.
Podejmująctętematykę,autorzdawałsobiedobrzesprawęztego,żepi-
sanienatematlosówteatrubiałoruskiegowdobieutrwalaniacorazbar-
dziejtotalitarnegosystemuwładzynaBiałorusiniejestzadaniemłatwym.
Głównątrudnośćstanowituprzedewszystkimniemalabsolutnaniemoż-
nośćoddzieleniasferysztukiteatralnejitwórczościdramaturgicznejodsfe-
rypolityki.opisywanetuzdarzeniaidziałaniaartystyczne,podejmowane
projektysceniczne,pomysłyczyplanydramaturgicznezawszemiałyścisły
związekzideologią.Wpierwszychlatachpoprzewrociebolszewickimwie-
leprzejawówaktywnościtwórczej,toczonychwówczasdebat,ogłaszanych
manifestówiapeliartystycznychmogłobyćpostrzeganychjakopotężnyży-
wiołnowychideiiszczerzerewolucyjnegoentuzjazmu.Przedteatrembia-
łoruskimotworzyłysięwówczascałkiemnowemożliwościdziałania.Znikła
gdzieśdawnapodejrzliwośćwobecjęzykabiałoruskiego,manifestowanana-
gminniewdobiecaratu,ujarzmionazostałapotęgaochranyicenzury.Ten
okresswobodytrwałjednakniesłychaniekrótko,gdyżwprzeciągudwóch
lat(GUds.LiWpowstał5I1923)powróciłsystemniezwykleczujnej,po-
nownienieufnejiopresyjnejcenzury,tymrazemideologicznej.Coprawda
samjęzykbiałoruskiniebyłnarażonynawiększeniebezpieczeństwo,prze-
ciwnie-oficjalnezachętyzestronywładzdoaktywizowaniatwórczości
wnarodowychjęzykachzróżnicowanychetniczniemieszkańcówZSRRbyły
wciążponawiane,zaśinicjatywywtymzakresieszybkozaczęłyprzybierać
zinstytucjonalizowanycharakter.Stałosiętotakżeudziałemprofesjonal-
nejscenybiałoruskiej.Dozorganizowaniateatrówizespołówteatralnych
doszłobowiempoczęścizinicjatywywładz(BTP-1iBTP-2),apoczęści
zinicjatywyspołecznej(TrupaTeatralnaU.Hałubka)entuzjastów,zaan-
gażowanychwnurtscenybiałoruskiejnietylkoterytorialnie,alerównież
językowo.
Książkata,będącapróbąszczegółowejanalizyorazjednocześniesyn-
tezypierwszejdekadyteatruidramaturgiibiałoruskiej,skoncentrowana
zostałatematycznienakilkuistotnych,zdaniemautora,celach.Pierw-
szymznichjestzarysowanieokolicznościpowstawaniaifunkcjonowania
