Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wkopalniiwokółkopalni…
gicznej.Przestrzeńnapiętnowanajestwydarzeniami,którestanowiąojejszcze-
gólnejdlatutejszychludziwartości.Kopalniajakoegzemplifikacjazmagań
człowiekainatury,poskramianejieksploatowanej,ajednakciągleniebezpiecz-
nej,tajemniczejiobcejtowszakstałyelementkrajobrazuŚląska(podstawowy
komponentschematuwyobrażeniowegozwiązanegozprzestrzeniąŚląskaikul-
turą).Rozmaiciekrajobraztenutrwalanonapłótnachiwliterackichopisach13.
TwórcyScenyPropozycjipostanowilitenkluczowydlakrajobrazuelementroz-
kodowaćniczymtekst,wktórywpisanazostałaprawdaokondycjiczłowieka
inatury,aleteżprawdaonich,oŚlązakach.Intuicyjniebyćmożepotwierdzili
przekonaniehistorykaKarolaSchlögla,którywswejrozprawieWprzestrzeni
czasczytamystwierdzał,iżnludziedefiniująsięprzezkrajobrazy,zktórychsię
wywodzą”14.
Rzeczciekawa,początkiScenyPropozycji,jakwspominałam,wiążąsięzdzia-
łaniamimuzealno-turystycznymi.Przygotowywanewkopalni-skansenieinsceni-
zacjemogłytemuzealneobiekty,zabytkitechnikiuczynićbardziejatrakcyjnymi
dlagości.Możnajebyłozrazuzaliczyćdoforminteraktywnegozwiedzaniagór-
niczegoskansenu.Szybkojednaktwórcyspektaklidostrzegliogromnypotencjał
przestrzenikopalnianejipostanowiligowykorzystać,nietylewcelachmarketin-
gowych,promocyjnych,ileartystycznych.Pokazującndziedzictwowakcji”
,stali
sięzatemszczególnegorodzajuprzewodnikami,przedewszystkimdlalokalnej
publiczności,pomiejscach—śladach,rozumianychzaWalteremBenjaminem
jakonprzejawbliskości,bezwzględunato,jakdalekorzecz,któragopozostawiła,
możebyć”15.Konsekwentniewkolejnychspektaklach—performansachbudo-
waliauręmiejsca,którestawałosięosiącentralnąkreowanychmikrohistorii.
13
NiezwykleinteresującozagadnienietoomawiaE.Dutka:Zapisywaniemiejsca.Szkice
oŚląskuwliteraturzeprzełomuXXiXXIwieku.Katowice2011.
14
K.Schlögel:Wprzestrzeniczasczytamy.Ohistoriicywilizacjiigeopolityce.Przeł.
I.Drozdowska,Ł.Musiał.Posł.H.Orłowski.Poznań2009,s.280.Autortwierdziłtakże,iż
odczytywanieideszyfrowaniekrajobrazujestnczymśnakształtkluczadohistoriiludów,naro-
dów,ludzkości.Akrajobrazysąjakwielkienarracje”.
ZainteresowanieScenyPropozycjimiejscem,któregonarracjeteatrtenpodjąłsięodczy-
taćizaprezentowaćmieszkańcommiasta,nieograniczasiędokopalni.Innymciekawymspo-
sobemprzywróceniapamięcimiejscabyłspektaklpt.Musiprzyjść,zrealizowanywdawnej
kaplicyewangelickiej,dzisiajjużnieczynnej,zdesakralizowanej,znajdującejsięwjednejznaj-
starszychdzielnicZabrza—Biskupicach.Fabułaprzedstawienia,wysnutazlokalnejhistorii,
opierałasięnapokazaniuniezwyklezłożonychstosunkówmiędzyludnościąpolskąiniemie-
cką,przezwiekizgodniewspółegzystującyminatymterenie,gdyżgranicapolsko-niemiecka
przebiegałanopłotkami”Biskupic.PoIIwojniesytuacjarodzimychmieszkańcówdramatycz-
niesięzmieniła,costanowiłokluczowyelementprzedstawienia.Tymsposobemtwórcynie
tylkozwróciliuwagęmieszkańcówdzielnicynamiejscezapoznane,przywracającpamięćonim,
alepodjęliprzyokazjikolejnytrudnytematrelacjipolsko-niemieckich,natymterenieciągle
aktualny.
15
Za:B.Frydryczak:Ozacieraniuśladów:WalterBenjaminiFryderykNietzsche,http:
www.nowakrytyka.pllspsip.php?article194[datadostępu:5.05.2014].
33
