Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
II.MIsterIum–próbadefInIcjI;rozróżnIenIepojęćIsensów
Słowate,wskazując–zgodniezteologiąchrześcijańską–nakrzyżjakona
figuręmiłościorazsygnalizującnieprzenikalnośćdlaludzkiegorozumuobjawionej
wChrystusietajemnicy,atakżestanowiąckontynuacjędotychczasowychustaleń,
jednocześnieotwierają–dziękiwprowadzeniuideimiłościikrzyża–nową,właściwą
chrześcijaństwuperspektywę.Coniezwykleważne,chrześcijaństwoodrzucawłaści-
wereligiommisteryjnym(starożytnymkultommisteryjnym,jaknazywajeznawca
przedmiotu,WalterBurkert)znaczenieterminumysterionjakorygorystycznieza-
chowywanegosekretu(tajemnicywsensieepistemologicznym,którąpoznaćmoże
tylkowtajemniczony).KsięgaMądrościzapowiada,żetajemniceniezostanązakryte
(nOznajmię,czymjestMądrośćijaksięzrodziła,iniezakryjęprzedwamitajemnic”
Mdr6,22),posługujesięzateminnymniżsekretznaczeniemtajemnicy.PaulRicoeur
konstruujeswąfilozofięreligiiwokółwątkudoświadczeniazła.ZRicoeurowskiego
horyzontuwyłaniasięważnadlaniniejszychrozważańpara:grzechiodkupienie.
Parata,wyznaczającbiegunykondycjichrześcijanina,organizujeRicoeurowskieroz-
ważania.Filozofpisze:
Przyjrzyjmysię(ł)parzegrzech–odkupienie(ł).Podstawowysymbolizm
grzechuwyrażautratęwięzi,korzeni,ontologicznejgleby,apostronieodku-
pieniaodpowiadamupodstawowysymbolizmnpowrotu”62.
Wyraźniezaznaczonywprzytoczonychsłowachpierwiastekontologicznyskła-
nianasdowytropieniagowchrześcijańskimpojęciumysterion,bliskimideiodbudo-
wyutraconej–źródłowejdlaczłowiekajakohomoreligiosus–więzi.Więźwponiższej
wykładniodsłonisięjakodoświadczeniekomunii.Właściwymdlaniniejszegowątku
horyzontem–komuniijakorelacjioblubieńczej–uczyńmysłowabywalcaIwano-
wowskichśródnapetersburskiejBaszcie,MikołajaBierdiajewa:nIstniejeBoskatęsk-
notazaczłowiekiem,zaswoimdrugimja,tęsknotakogośkochającego,pragnącego
miłościkogośdrugiego.TojestBoskiemisterium”63.Takierozumieniemisterium,
jaksądzimy,przyświecanawskrośreligijnejantropologiiIwanowa,wobecktórejza-
gadnieniateatrologiczneokazująsięwtórne.
Odnotowaliśmyjuż,żetajemnicaniemożebyćutożsamionazproblemem,ten
bowiemmożnauczynićprzedmiotem,który,jakjużwspominaliśmy,nznajdujesię
wcałościprzedemną”.Tajemnicaniejestwięcpojęciemepistemologicznym–wzna-
czeniuzagadki,tyleżenierozwiązywalnej.GabrielMarcel–akcentującpozytywność,
niejedynienegatywnyaspektpojęciantajemnica”–daje,zgodnązustaleniamiteolo-
gii,filozoficznąwykładnięchrześcijańskiegomysterion,pisząc:
Należystarannieunikaćpomieszaniapojęćtajemnicyitego,coniepoznawal-
ne:niepoznawalnejestwistocietylkogranicątego,coproblemowe,granicą,
którejniemożnasobieuświadomićniepopadającwsprzeczność.Przeciwnie,
62
P
.Ricoeur,Symbolikazła,tłum.S.Cichowicz,M.Ochab,Warszawa1986,s.69.
63
M.Bierdiajew,Problemantropodycei,s.166.
24•
