Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Wprowadzenie
mówienieopolskiejtradycjitechnikiprawodawczej,którejfundamentówna-
leżyposzukiwaćzwłaszczawokresieDrugiejRzeczypospolitejorazwbogatej
literaturzeztegookresu.Tradycjatarodziłasięwbólach,metodąpróbibłędów,
wobeckoniecznościujednoliceniaikodyfikacjiprawanowopowstałegopań-
stwawniekonieczniesprzyjającychwarunkachpolitycznych,ekonomicznych
ispołecznych.Szczególnymutrudnieniembyłjednakzastany,odziedziczony
pozaborcachzdniemodzyskanianiepodległości,stanprawny-przypominają-
cynmozaikę”złożonązpozostałościpokilkuodrębnychsystemachprawnych.
Wdziedzinieprawaprywatnegoelementówmozaikibyłoażpięć,aróżnicedo-
tyczyłyzarównomerytorycznejtreściprzyjętychrozwiązań,jakiformylegis-
lacyjnejwyrażającychjeprzepisów.PrzewodniczącyKomisjiKodyfikacyjnej
FranciszekKsaweryFierichakcentowałspecyfikęsytuacji,wktórejznaleźlisię
polscyprawnicywpierwszychlatachwolnejRzeczypospolitej:
GdyFrancja,Włochy,Czechosłowacja,Jugosławia,Rumunjawprzewa-
żającejczęścitylkorozciągnęłyistniejąceustawodawstwananoweteryto-
rjalubreformowałydotychczasoweustawodawstwopodwpływemustaw
obowiązującychwnowychterytorjach,Polskastanęławobecfaktunie
tylkobrakuustawodawstwawłasnego,lecz(ś)ustawodawstwzabor-
czychPaństwtrzech,czterech,anawetpięciu47.
Projektowanienowychaktównormatywnychprzebiegałozatemwatmosfe-
rzedynamiczniereformującegosiępaństwa,któreodrodziłosiępotrwającym
123lataokresiezaborów,akodyfikacjiiunifikacjiprawanieułatwiałaoko-
licznośćobowiązywaniaprzezdługiczasnaterenachówczesnejPolskitrzech
odmiennychsystemówprawnych:niemieckiego,austriackiegoirosyjskiego48.
Wypracowaniejednej,uniwersalnejdlaprawnikówzterenówtrzechzaborów,
technikiprawodawczejbyłokoniecznościąiwarunkowałopowodzenieproce-
sówunifikacjiikodyfikacjiprawa.
Podejmującsięweryfikacjinakreślonejwyżejhipotezy,przyjętoteż,żedzia-
łaniaprawodawczeprowadzonewokresieDrugiejRzeczypospolitejorazwysiłki
ówczesnychprawnikówprzyniosłyefekt,ponieważfinalnietechnikaprawodaw-
czazostałaskutecznieujednolicona(czegowyrazembyłyzbioryzasadtechniki
prawodawczej,atakżeszeregwysokoocenianychaktównormatywnychzlat
trzydziestychXXwieku).Częśćzwypracowanychwówczasrozwiązańzacho-
wujeaktualnośćpodzieńdzisiejszy.Choćmetodystosowaneprzezlegislatorów
wciąguostatnichstulatniesąidentyczne(technikaprawodawczaniejestjed-
47SprawozdaniePrezydentaKomisjiKodyfikacyjnej,prof.dr.Ksaw.FrFiericha,napo-
siedzeniupołączonychKomisyjprawniczychSejmuiSenatuRzplitejwdn.31stycznia1924,
nGazetaSądowaWarszawska”,7/1924,s.36.
48K.Grzybowski,Rolaprawawlikwidacjipodziałówzaborczychorazintegracjipaństwa
polskiego,[wi]Drogaprzezpółwiecze.OPolscelat1918-1968,Warszawa1969,s.41.
