Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MATEUSZCHMURSKIPamięćmiejscanastykuliteraturikultur000
O23
toSzabadka-Suboticajestmiastemnapięć,asymetrii,gdzienaglewpu-
stce,wtymmiejscunagranicyregionów,wEuropieŚrodkowej,która
nabierakolorówPołudnia,kulturarodzisięniczymkukiełkilessowe,
drobnetworysłonegostepuWielkiejNizinyWęgierskiej,wyrastające
samoistnieniczymróżepustynionajdziwniejszychkształtach,nito
ludzkich,nitozwierzęcych,nitoembrionów,nitomaszkarczychmur
naniebie.IchnajwiększymznanymzbieraczempozostajeOttóTolnai
(ur.1940),oczymprzekonaćsięmożnaodwiedzającgowjegochacie
usytuowanejzapolamikukurydzynieopodalmiasteczkaMagyarkaniz-
sa(Kanjiźa,Кањижа)12.
TonatymniewielkimskrawkuziemiurodzilisiętakżeDezsőKosz-
tolányi(1885–1936)iDaniloKiś(ДанилоКиш,1935–1989),jedniznaj-
wybitniejszychprozaikówliteraturwęgierskiejiserbskiejminionego
wieku.Itotuw1887r.urodziłsięJózsefBrenner,kuzynKosztolányie-
goznanypodpseudonimemGézaCsáth.Jużsamenazwiskaświadczyć
mogąwschematycznymskrócieobogactwiedorobkukulturowego
niewielkiegoprzecieżregionu.OilenatomiastwWojwodinienicflnie
jestprawdziwe,oryginalne,autentyczne”,awcytowanymesejuGyör-
gySzerbhorváthkulturęswegoregionusłuszniepoddajekrytycznej
rewizjiwimięznaczeniawarstwzapomnianychprzezhistorię,otyle
wobroniejejoperetkowego,kiczowategocharakteruwartoprzywo-
łaćsłowajednegoznajwiększychpoetówwęgierskich,EndreAdyego
(1877–1919):
Nieosądzajmyoperetki,mówiąc,żejestmdła,naiwnaigłupia.Wrzeczy-
wistościoperetkajestjednymznajpoważniejszychspektakli,jakieistnieją.
Najpiękniejszyminajbardziejwolnym,którybezniebezpieczeństwapo-
zwalanampoliczkowaćpanów13.
12Zamożliwośćodwiedziniprzeprowadzeniaznimwywiadu,atakżezapoda-
rowanąwówczaskukiełkęlessowąniniejszymserdeczniedziękujęOttóTolnaiemu.
13E.Ady:Péntekestilevelek,Budapest1975,s.28(pwdk.NagyváradiNapló,
10.5.1903).
