Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MATEUSZCHMURSKIPamięćmiejscanastykuliteraturikultur000
O25
zagadnieniamigeopoetyki16.GdyprzypomniećtezęRenatyMakarskiej
orozwinięciusiętejostatniejnietylkowwynikuspatialturn,aletakże
jakoreakcjinazmianygeopolityczne17,dostrzecmożna,jakkulturowy
patchworkWojwodinyrozwijasięwnieustannymnawarstwianiudys-
kursówwbrewwstrząsomhistorii.
Izolacjaizapożyczenia,strategiecytatuipalimpsestuwoperetko-
wejkulturzeregionumożnawięcodczytaćnietylkojakomechanizmy
obronnewłaściweflmałym”,peryferyjnymliteraturom,alerównieżjako
wyrazjejsamoswojegotemparozwoju.Potychkilkuuwagachwstęp-
nychprzyjrzyjmysięmunaprzykładziejednejzważniejszychnarracji
kulturowych(ijednegoznajważniejszychmitów)Wojwodiny,którą
stanowisplotlosóworaztekstówGézyCsáthaiDezsőKosztolányiego
wrazzprodukcjąkulturową(tekstualną,artystycznączyfilmową),któ-
obrodziłaichrecepcjawjęzykachwęgierskimiserbskim.Konglome-
rattennazwaćbywręczmożnalegendąopisarzach-kuzynach.
Czarneibiałesłońce:KosztolányiiCsáth
LosyikolejerecepcjiCsáthaiKosztolányiegocorazlepiejznane
wPolscem.in.dziękiprzekładomAnnyGóreckiej18.Samaprozaoby-
dwuautorów,którychkarieraliterackazaprowadziłarychłodoBuda-
pesztu,utrwaliłazmityzowanyobraztajemniczej,magicznejprowincji.
AnalogiczniedoreeksjiZbigniewaBieńkowskiegoonowoczesnejlite-
raturzerosyjskiejrozwijającejsiępodpodwójnympatronatemTołstoja
iDostojewskiego,urwaneipełnenapięciażycieCsáthaoraz(względnie)
16Por.np.praceK.Faragó,Dinamikaprostora,kretanjemesta.Studijeizgeokul-
turalnenaratologije,NoviSad(Újvidék)2007;Térirányok,távolságok.Térdinamizmus
aregényben,Újvidék(NoviSad)2001.
17R.Makarska,DerRaumundseineTexte:KonzeptualisierungderHucul’żčynainder
mitteleuropäischenLiteraturdes20.Jahrhunderts,Frankfurt/Main2010,s.26.
18Por.poświęconyCsáthowitomflLiteraturynaświecie”(3–4/2015),atakże
wydanyniedawnozbióropowiadań:G.Csáth,Opium.Opowiadaniaidzienniki,tłum.
E.Cygielskaiin.,Warszawa2016.