Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Pojęciewładzy
pożądanychprzeznichdóbr,nawetjeślidziałaniateniemodyfikująnatych-
miastowoichzachowania.
Komentującposzczególneskładnikitejdefinicji,npodmiot”zarównorzą-
dzący,jakipodporządkowany,możebyćindywidualnylubzbiorowy(namocy
DEF.2).nZdolność”oznaczapotencjalnośćwładzy(tzn.niemusibyćsprawo-
wanapermanentnie,asankcje,któremajądodyspozycjiwładcy,niemusząbyć
faktycznieużyte).nZamierzonemodyfikowanie”wskazujezkoleinaintencjo-
nalność,nieprzypadkowośćdziałańwładczych,asformułowanienwramach
pewnejrelacjispołecznej”-nawielokrotniejużomawianyspołecznycharakter
stosunkówwładzy.Relacjatajestasymetryczna,bożądaniepodporządkowa-
niapopartejestczymświęcej(pozytywneinegatywnesankcje,autorytetitp.),
niżtylkoniewiążącymodwołaniemsiędointeresupodmiotu,wobecktórego
żądanietojestwysuwane.
Istotnadlasensudefinicjijestnieobecnośćwniejkilkuelementów.Wszcze-
gólnościprzyjmujęzWeberem(aprzeciwArendt),żemotywyskłaniające
rządzonychdoposłuszeństwaniesąkryteriumdefinicyjnymwładzy;właś-
niedlategoklauzulawrodzajuweberowskiejnbezwzględunato,naczymta
szansapolega”byłabyredundantna.Ponadto,zaproponowanadefinicjaniema
elementówteleologicznych,nieuważambowiem,bywładzamusiaładążyćdo
jakiegośkonkretnegocelu(ponowniewbrewzwolennikomnkooperacyjnej”
wizjiwładzy,obciążonejowymnormatywnymrepublikańskimbalastemdą-
żeniadowspólnegodobra,którywempirycznieugruntowanejteoriiwładzy
należyodrzucić).
Pozostajejeszczeokreślić,co,natleogólnegopojęciawładzy,nazywaćbę-
dziemywładząpolityczną.Możnapodejśćdotegoproblemunakilkasposo-
bów.Popierwsze,władzępolitycznąmożnabyodróżnićodwładzywypływa-
jącejzinnychźródeł,np.statusuekonomicznegoczypozycjiumożliwiającej
kształtowaniedominującychwewspólnocienormiidei.Tądrogąidąautorzy
tacy,jakGianfrancoPoggiczyMichaelMann,wyróżniającywładzępolityczną,
ideologiczną/normatywną(którejszczególnymprzypadkiem,wedługPoggie-
go,jestwładzareligijna),militarnąiekonomiczną28.Zapolitycznąnależało-
byztejperspektywyuznaćwładzęwynikającązfunkcjipełnionejwreżimie
28G.Poggi,Formsofpower,Polity,Cambridge2001,passim;M.Mann,TeSourcesof
SocialPower,vol.1[w:]Power:AReader...,s.174.WięcejnatematkoncepcjiManna
zob.niżejp.4.2.
37
