Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Powyższerozumowaniestanowiprzykładadekwatnegodoteoriiwyższego
poziomu(emergencja)dochodzeniadozrozumieniakategoriikapitału.Na
poziomienaukibardziejpodstawowejstałapmiałabyuzasadnieniewanalizie
fotonówdocierającychdoZiemiiopuszczającychśrodowiskoziemskie(fotony
niebieskieiczerwone).Wnaukachwyższegopoziomu,jakbiologiaichemia,
uzasadnieniembędą:zjawiskoiefektyfotosyntezy.Wekonomii,czylinauce
jeszczewyższegopoziomu,stałapprzejawiasięmiędzyinnymijakoodpowiednio
określonywskaźnikROAlubtakzwanapremiazaryzyko(premiarynkowa)
narynkachkapitałowych.Wtychzagadnieniachstałapjestmierzalnametodą
właściwądladyscyplinyekonomicznej,wktórejmamiejscebadanie.
Stałaekonomicznapotencjalnegowzrostuwystępującawmodeluwyjaśnia
wieleważnychkwestiiekonomicznych,zktórychbyćmożepodstawowabrzmi:
„Dlaczegoistniejedodatniastopaprocentowa?”[Solow1963,s.9].Oczywiścieto
pytaniejesttakżepytaniemoźródłazysków,czylioto,dlaczegokapitałokresowo
przyrasta.MówiącjęzykiemekonomistówXIXwieku,chodzioto,skądsiębierze
zarobekkapitalistów.Odpowiedźnatepytaniawynikazmodelukapitału.Mając
określonymodelkapitału,możnadojśćdoformuływyjaśniającejnaturęzysku.
Obliczamygojakookresowyprzyrostkapitału∆C.Oznaczając(r=p–s+m),
otrzymujemynastępującąformułę:Okresowyzysk=ΔC=C
t–C
t–1=C
0ert–
–C
0er(t–1)≈C
0[1+rt–(1+rt–r)]=C
0(p–s+m).Uzupełniającformułęookres
(∆t=1),otrzymujemyformułęumożliwiającąpełniejsząinterpretację:
Okresowyzysk=∆C=C
1–C
0=C
0(p–s+m)∆t.
Interpretacjapowyższejformuływnosinowyelementpoznawczy.Źródłazysku
tonietylkoniepewność,aleprzedewszystkimnaturalnypotencjałwzrostukwan-
tyfikowanyprzezstałąpimobilizowanyprzezdziałanie(kapitałpoczątkowyrazy
czasjednegoroku),atakżepracaizarządzaniezmniejszającelubnawetniwelujące
naturalnąstratnośćkapitałus.Okazujesięzatem,żeF.H.Knight(1921),wskazując
naniepewnośćjakoźródłozysku,uczyniłkrokwewłaściwymkierunku,alejego
wyjaśnieniebyłodaleceniewystarczające.Źródłemzyskujestpotencjałwzrostu,
którymobdarzanasnatura,podjęciedziałania,pracaizarządzanie.Tymniemniej
działamywniepewności,którajestwstatystycznejrelacjizpotencjałemwzrostu.
Zyskzkoleiuzasadniaistnieniedodatniejstopyprocentowej,arozmiarstopy
zyskumoderujestopyprocentoweidyskontowezarazem.Głównymelementem
stopydyskontowejmusibyćśrednietempowzrostuwdanejgospodarce.Osta-
tecznywymiartejstopykorygujeocenaryzykakonkretnegoprojektu.
Źródłemtegokorzystnegostanurzeczy,tychpotencjalnychmożliwości
wzrostujestprzedewszystkimSłońce,któreślenieustannieenergięwewszyst-
kichkierunkach,azatemtakżedoZiemi.Poruszającsiępostałejorbicie,pod
stałymkątemnachyleniaZiemiaabsorbujecorocznieokreślonąporcjęenergii.
