Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
czyinwektyw,czegodowodzistaryjużdziśfragmentzDziennikaHenrie-
go-FrédéricaAmiela:nNowyduchprowadziiinspirujepokolenie,które
przychodzipomnie…Należymówićdotych,którzysąwnaszymwieku:
młodsiniebędąsłuchać.Myśltraktujesięterazjakmiłość,pragniesię,by
niemiałaonaanijednegosiwegowłosa…Współczesnacywilizacjaniewie,
cozrobićzestarością…Dlategoobserwujemytriumfdarwinizmu:towojna,
awojnawymagaodżołnierzamłodości”.Awangardowykultmłodości
zasługujenaosobnądyskusjęimusizostaćpoddanykrytycznejanalizie,
któraopróczmocnychiprzyjemnychstronuwypukliteżjegofarsoweiab-
surdalneoblicze.Przesadneuwielbieniemłodościprowadzioczywiściedo
uwstecznienia:świeżośćmłodychprzeradzasięwnastoletniąnaiwność,
wchłopięcepsoty,wdziecinność.Tenprymitywizmsuigenerisdecyduje
opsychologicznejregresji,wytwarzateżto,comożnabynazwaćinfantyli-
zmempewnychaspektówsztukiiruchówawangardyicodajesięłatwoza-
uważyćnietylkonaobszarzepsychologii,alerównieżestetyki.Wkontekś-
ciepsychologicznymzjawiskomanifestujesięwtym,cowłoscyfuturyści
określaliswojąnmodernolatrią”;zfenomenemtymzetkniemysięjeszcze
przyokazjidyskusjinadzwiązkamimiędzynowoczesnością(modernità)
amodernizmem(modernismo).Wtymmiejscuwystarczystwierdzić,że
awangardowyartystanierzadkodarzymiłościąpewneformyorazinstru-
mentynowoczesnegożycia,traktującjeprzedewszystkimjakozabawki.
Isamąsztukęuznajesięczasemzazabawę,co,jaksięwydaje,uczyniłAldo
Palazzeschiwswoimsławnymwierszu-programiezokresufuturystyczne-
go-dziełotokończysięsłowami:nalepozwólciemisiębawić”
.
Estetykasztukijakogry,rozumianejwsensieowielebardziejfrywol-
nymidosłownymniżwSchillerowskimujęciuSpieltrieb,charakterystycz-
najestdlaniektórychnurtówsztukiawangardowej,którezajejsprawą
chciałysprzeciwićsięprawiegnomicznejrównowadzepoezjiklasycznej
itradycyjnejsztuki.Właśniedlategownajwyższymstopniunowoczesna
wydajesięndziecięcaestetyka”(esteticadelfanciullino)GiovanniegoPasco-
lego.Napolupoetykiihistoriisztukiwystarczywtymzakresieprzywołać
sukces,jakiwniektórychodmianachpoezjiawangardowejodniosłoto,co
Anglicynazywająnonsenseverse.Istotętejformydoskonalezdefiniował
G.K.ChestertonwesejuzatytułowanymADefenseofNonsense,poświę-
conymbadaniutwórczościEdwardaLearaiLewisaCarrolla,alemającym
teżnaceluudowodnienieuniwersalnejwartościtegorodzajupoezji,two-
rzonejzkaprysuizachciankiwoli.Jejnaczelnązasadęstanowiłabyidea
nuniku”(escape)lubucieczkawstronęświatarzeczy,któreniebyłybytak
Teoriaawangardy
35
