Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
JamesL.Sorensen,JenniferE.HettemaiSandraLarios
wynikitejfazysąnajbardziejistotne,gdyżoceniająefektyinterwencjipodejmo-
wanychwwarunkachnaturalnych.
Ocenadowodówskutecznościmetodleczenia
wpublikacjachprzeglądowych
Początkowoprzeglądyliteraturyprzygotowywalizainteresowanidanymproblemem
badacze,którzydokonywalisyntezywynikówbadańdotyczącychokreślonychmetod
terapeutycznychiformułowaliwnioskicodoichogólnejskuteczności,posługującsię
główniestylemopisowym.Choćprzeglądytakiemogłybyćpomocnewwyrobieniu
sobieogólnejopiniinatematdanejinterwencjiterapeutycznej,toczęstobrakowało
imnaukowejdyscyplinyibyłypodatnenazniekształcenia,wynikającezestronni-
czościiosobistychprzekonańprzygotowującychjeosób.Wkrótcejednakpojawiły
sięlepiejdopracowanemetodologicznieprzeglądyliteraturydostarczającebardziej
zobiektywizowanychpodsumowań.Jednymzwykorzystywanychwnichrozwiązań
jesttworzenietabeli(ang.boxtally),doktórejwprowadzasiędostępnedanenatemat
pozytywnychinegatywnychwynikówbadańdotyczącychkonkretnejinterwencji,co
pozwalauzyskaćkumulatywnywynikskutecznościanalizowanejterapii.Metodętę
możnaudoskonalaćprzezprzyznawanieróżnymbadaniomróżnychwagnapodstawie
takichistotnychczynników,jakichjakośćmetodologicznaczystosowalnośćwodnie-
sieniudopopulacjibędącejprzedmiotemzainteresowaniabadacza.
Innymsposobemdokonywaniasyntezywielubadańjestmetaanaliza.Polega
onanastatystycznymopracowaniurozmaitychzmiennychbędącychmiarąrezulta-
tu,takabyostatecznieuzyskaćstandardowemiaryskuteczności.Dziękitymmia-
romnaukowcymogąporównywaćróżnemetodyterapeutyczne,analizowaćwagi
jakościmetodologicznejbadania,dziękiczemuichwynikiwmniejszymstopniu
podlegajązniekształceniom,wynikającymnaprzykładzniedostatecznejliczebności
grupyeksperymentalnej(cojestważnewtestachistotnościstatystycznej).Meta-
analizypomagająpodsumowywaćdostępnebadaniaprzezfiltrowanieinformacji
iustalaniewspólnejmiary(np.wielkościefektu),którąmożnawykorzystywaćprzy
porównywaniuróżnychinterwencji.
Metaanalizajednakpodlegatakżepewnymograniczeniom.Naprzykładwdzie-
dzinieleczeniauzależnień,wbadaniachpoświęconychjegowynikom,stosujesię
różnewskaźnikipoprawy,takiejakutrzymywanieabstynencji,ilośćprzyjmowanej
substancji,częstośćprzyjmowaniasubstancji,problemyzwiązanezjejużywaniem.
Rozpatrywanietychrozbieżnychwskaźnikówwjednymmodelustatystycznymmoże
prowadzićdonieporozumień.Dodatkowym,dośćpowszechnymwnauceźródłem
zniekształceń,jesttzw.wiedzaukrytawszufladzie(ang.fledrawerproblem),czyli
tendencjadopublikowaniajedyniewynikówpozytywnych(przypozostawianiune-
gatywnychwszufladzie),coprowadzidotworzenianiereprezentatywnegoobrazu,
nieodzwierciedlającegowszystkichwynikówuzyskanychwbadaniach.Niemniej
jednakmetaanalizajestważnymnarzędziemprzydatnymprzydokonywaniuoceny
skutecznościleczenia.Metaanalizyiinnemetodywykorzystująbadaczedziałający
narzeczorganizacjiCochraneCollaboration(www.cochrane.org),przygotowującej
