Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
JamesL.Sorensen,JenniferE.HettemaiSandraLarios
wpublikacjachnatematterapiiosóbobardzospecyficznychcechachindywidualnych
ispołecznych.Dlapotrzebniniejszegorozdziałuzostanąuwzględnionewszystkiete
ważneczynnikiimetodąDopartąnadowodachnaukowych”nazwiemytakąmetodę
leczenia,którejskutecznośćzostałanaukowoudokumentowanaipoddanaklinicznej
ocenieorazuznanazawłaściwądoleczeniadanejosoby,populacjilubzaburzenia.
Wdalszychczęściachtegorozdziałupodkreślasięznaczeniemetodynaukowej
ikumulatywnegogromadzeniawiedzy,aletakżezwracauwagę,żewłaściwaocena
wynikówbadańrzadkokiedyjestzadaniemprostymizwyklewymagapodejmowa-
niasubiektywnychdecyzji.Wrozdzialetymopiszemykilkametodidentyfikowania
idokonywaniaocenyzgromadzonejwiedzy,przedstawimykilkanajważniejszych
badańempirycznychuznawanychzapunktyzwrotnewdziedzinieterapiiuzależ-
nieńorazzaprezentujemymetodyterapii,którepowszechnieuznajesięzaoparte
nadowodachnaukowych.
OCENADOSTĘPNYCHWYNIKÓWBADAŃ
Terapeuta,którypragnąłbyzastosowaćmetodęleczeniauzależnieńopartąnado-
wodachnaukowych,możesięgnąćpoliteraturęprzedmiotuwposzukiwaniubadań
skupiającychsięnainteresującymgozaburzeniu,określonejpopulacjibądźrodza-
juinterwencji.Problemwtym,żeniektórebadaniasąbardziejniżinnepodatne
napewnezniekształceniaibłędneinterpretacje.Dlategoopracowanowskazówki
ułatwiającewyrobieniesobieopiniinatematwiarygodnościróżnychbadań.Wta-
beli1.1podanopodstawowekryteriaumożliwiającewłaściwąocenębadańdoty-
czącychskutecznościinterwencjiterapeutycznych.
Tabela1.1.Podstawowekryteriaocenyjakościbadańdotyczącychskuteczności
interwencjiterapeutycznych
Kryterium
Trafność
wewnętrzna
Trafność
zewnętrzna
Skuteczność
Efektywność
(skuteczność)
wyjaśnienie
Poziomprawdopodobieństwauzyskaniapoprawnychiwolnychod
zniekształceńwyników.zniekształceniamogąwynikaćzregułpublikowania
wyników(tzw.wiedzyukrytejwszufladzie,ang.fledrawerproblem),
niedostatecznej/wadliwejrandomizacji,efektuplaceboiwieluinnych.
odnosisiędostopnia,wjakimwynikidanegobadaniamożnauogólniać
nainnesytuacjei/lubpopulacjeniżuwzględnionewbadaniu.inaczejmówiąc,
nailewynikimogąbyćekstrapolowanenadziałaniawróżnychokolicznościach
realnejrzeczywistości(ang.generalizability,relevanceandtransferability).
odpowiedźnapytanie:czytametoda/terapiadziaławidealnychwarunkach?
Badania,którychcelemjestocenaskuteczności,koncentrująsięna
maksymalizowaniuprawdopodobieństwauzyskaniaefektuwściśleokreślonym
schemacieeksperymentalnym.Badaniateskupiająsięnatrafnościwewnętrznej.
odpowiedźnapytanie:Czyterapiadziaławpraktyce?Badania
efektywnościkoncentrująsięnatrafnościzewnętrznej.
Poziomzgodności
ocena:Czy/wjakimstopniuinterwencjęrealizowanozgodnie
(ang.fdelity)
zzałożeniamiiproceduramistosowanejmetody?
