Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
I.HISTORIATOKSYKOLOGII
itai-itai(chorobaouch-ouch)związanazmasowymzatruciemkadmemwjapoń-
skiejprowincjiToyama,wokolicachkopalniKamioka.Wwynikudziałańgórniczych
kadmbyłuwalnianywdużychilościachod1910roku,apierwszeprzypadkichoroby
pojawiłyzaledwiedwalatapóźniej.Masowezatruciekadmembyłospowodowane
skażeniemryżuuprawianegonapolachnawożonychściekamiodużejzawartości
kadmu.Nazwatejchorobypochodziodjapońskiegosłowaokreślającegosilnyból
wkręgosłupieistawach,którywystępowałuchorych.Wartowspomnieć,żeko-
palniewtamtymregioniesąnadalczynne,astopieńskażeniakadmemjestwciąż
wysoki.
Innymprzykłademmasowegozatruciajestmałoznanatragediapodczas
budowymostuwHawk’sNest(USA)wlatach1927–1935,kiedyto109czarnoskórych
robotnikówzmarłonaskutekkrzemicy,ponieważkopalitunelbezodpowiednich
zabezpieczeńtwarzy(przyczynąkrzemicybyłpyłkrzemionkowy).
Niemożnaoczywiścieprzemilczećkwestiizastosowaniabronichemicz-
nejpodczasIwojnyświatowej(1914–1918):nafronciezachodnim17październi-
ka1914rokuNiemcyporazpierwszyużyligazubojowego–byłtogazłzawiący
(o-dianizyna).Mimożeatakbyłnieudany,nieprzeszkodziłotoNiemcomwnastęp-
nychlatachstosowaćdowalkiinnychgazów:chloru,bromuorazgazumusztar-
dowego(iperytu).Tenostatniodtegoczasubyłwykorzystywanybardzoczęsto.
NadprzygotowaniamibronichemicznejprzezNiemcówpodczasIwojnyświatowej
pracowałchemikFritzHaber.
Bardzoważnewrozwojutoksykologiisąregulacjeprawne,których
przykłademmożebyćpodpisany17czerwca1925rokuprzez44państwaProtokół
genewski
28–międzynarodowyukładozakazieużywaniapodczaswojnygazów
toksycznych.Jesttogłówneporozumieniemiędzynarodowe,którezabraniaprowa-
dzeniawojnyzużyciembronichemicznejibakteriologicznej.
Bardzoistotnewrozwojuwiedzynatemattruciznbyłybadanianiemiec-
kiegochemikaGerhardaSchradera,którywlatach1937–1938odkryłprzezprzy-
padekgazyparaliżujące:sarin,tabunisoman.Odkryciateuznaćnależyzaważ-
ne,aleichkonsekwencjebyłytragicznewskutkachzewzględunazastosowania
tychgazów.
W1938rokuważnegoiinteresującegoodkryciadokonałszwajcarskiche-
mikAlbertHoffman,któryzsyntezowałLSD–dietyloamidkwasulizergowego.Do
swojegoodkryciapowróciłpopięciulatach,kiedyzacząłbadaćwpływtejsubstancji
nawłasnyorganizm:jednymzesłynnychdoświadczeńbyłapodróżHoffmananaro-
werzedodomu(tzw.bicycleday).Napodstawieosobistychdoświadczeńzwiązanych
zLSDnapisałonksiążkęLSD:Mojetrudnedziecko.Dożyłsędziwegowieku102lat.
28Od2017rokujegostronamijest140państw.
