Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
I.HISTORIATOKSYKOLOGII
Tragicznewskutkachokazałysiępraktykijednejzfabrykchemicznych
(koncernChissoCorpora)działającejnadzatokąMinamata(Japonia)około1950roku.
Dozatokizostaływprowadzoneściekizawierającenieorganicznezwiązkirtęci(II).
Ówcześniesądzono,żezewzględunanierozpuszczalnośćtychzwiązkówwwodzie
niebędąonestanowiłyzagrożeniatoksykologicznego.Niestetyokazałosię,żemikro-
organizmyzamieszkującednozatokidokonująbiotransformacjizwiązkównieorga-
nicznychworganiczne(główniemetylortęć)olipofilnymcharakterzeisilnieneuro-
toksycznymdziałaniu.Kumulacjaorganicznychzwiązkówrtęciwłańcuchupokar-
mowymdoprowadziłatodowielkiejDepidemii”zachorowańnaschorzeniaukładu
nerwowego.Do2001rokuoficjalnierozpoznano2265przypadkówchoroby,zczego
1784zakończyłosięśmiercią.
Ważnymdlahistoriitoksykologiimomentembyłostworzeniew1953roku
pierwszegoośrodkazatruć–DPoisonCenter”wChicago(USA).ObecniewUSA
funkcjonujeponad50takichośrodków.Wśladzanimiposzłyinnekrajenaświecie.
WtymsamymokresiewUSAdoszłodotragicznegowskutkachzdarze-
nia,jakimbyłonieodpowiedniezastosowanieleku–talidomidu–ukobietwciąży.
Talidomidbyłlekiemprzepisywanymnaporannemdłościkobietomwciąży.Niestety
stanowiłonmieszaninęracemiczną
31,askutkiemzastosowanialekuwtakiejpostaci
byłytrwałedeformacjeokoło15tys.ludzkichpłodów,m.in.wpostacibrakukończyn
(fokomelialubamelia)inienaturalnychproporcjiciała(działanieteratogenne).Przy-
kładtenukazuje,jakważnywpływnadziałanietruciznmazjawiskostereoizomerii.
Dnia4marca1961rokuwUSAnastąpiłopierwszespotkanieTowarzy-
stwaToksykologicznego(SOT–SocietyofToxicology).ObecnieSOTzrzeszaokoło
8tys.członkówzponad60krajówzcałegoŚwiata.Zkoleiw1962rokupowstało
EuropejskieTowarzystwoToksykologiczne(EuroTox).
WIrakuwlatach1971–1972doszłodotragicznegowskutkachmasowe-
gozatruciartęcią.Jegoprzyczynąbyłozbożeskażonepestycydemzawierającym
metylortęć,którezostałoużytedowypiekuchlebaiprodukcjipaszydlazwierząt
hodowlanych.Zginęłowówczas459osób,a6530osóbhospitalizowano.
Natrwalenakartachhistoriitoksykologiizapisałsięproblemskażonej
arsenemwodypitnejwBangladeszu.Skażenierozpoczęłookoło1970rokuiwza-
sadzienadaltrwa.ZpowodubrakudostępudowodypitnejwwielurejonachBan-
gladeszuwlatachsiedemdziesiątychprowadzonoakcjecharytatywnewceluza-
pewnieniawodypitnejprzeztworzeniestudnirurowych.Zewzględunazawartość
bardzodużychilościarsenuwodazestudniniespełnianormdlawodypitnej.Jestto
ważnyprzykładuświadamiającyzarównokoniecznośćpodejmowaniaodpowiednich
31Inaczejracemat–mieszaninaizomerówoptycznych(stereoizomerów)danejsubstancji
wstosunkumolowym1:1.
