Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Z.Melosik,Tożsamość,ciałoiwładzawkulturzeinstant,Kraków2010
ISBN:978-83-7587-250-7,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2010.
12
Tożsamość,ciałoiwładzawkulturzeinstant
Odczytywanieznaczeńciałaniemacharakteru„neutralnego”.Opierasię
bowiemzawszenaokreślonej(akceptowanejwdanymmiejscuiczasie)wiedzy
dotyczącejtego,czymciałojestipowinnobyć.Mimożetakąwiedzęprezentuje
sięniemalzawszejakoobiektywnąiuniwersalną,tojednakniejestonaniczym
innymjakpartykularną,dyskursywnąkonstrukcją.Wiedzanatematciała,która
jestobowiązującawdanejepoceczydekadzie,częstowkrótcetracitenstatus
istajesię„wiedząprzestarzałą”(ajednakwsprzyjającychokolicznościachznowu
możepowrócićdokanonu).
Możnatopokazaćnaprzykładzieopalenizny(jestchybaoczywiste,żeopalo-
neciałostanowimożliwydoodczytaniatekst;jestźródłemwiedzyocieleitoż-
samościczłowieka).Przezdługiokresobowiązującawklasachwyższychwiedza
natemat„odpowiedniegociała”zawieraławsobiezasadnicząkrytykęopaleni-
zny.Wpisywanaprzezsłońcewciałofarmeralubrobotnikabudowlanegopełni-
łafunkcjęklasyfikacyjną:dzieliłaludzinaklasępracującą,któramusiałapraco-
waćfizycznie,abyzdobyćśrodkinautrzymanie,oraznatych,którzypochodzili
zwyższychsfer.Ludziesukcesuunikalizatemsłońca,aichciałomusiałobyć
perfekcyjniebiałe.WlatachdwudziestychubiegłegowiekugwiazdyHollywo-
oduzaczęłyjednakprezentowaćswojeopalonetwarzezarównonafilmach,jak
iwżyciutowarzyskim.Wkonsekwencjijużw1929rokuwjednymztekstów
prasowychmożnabyłoprzeczytać,że„skóraprzeciętnego,przesadniezakrywają-
cegoswojeciałomężczyznyjestbiała,pokrytakrostamiinieelastyczna,podczas
gdyskórazdrowegomężczyznyjestbrązowa,gładkailśniąca”.Wokresiemię-
dzywojennymopaleniznaiplażastałysięsymbolamiudanychwakacjiiudanego
życia7.Kształtwiedzydotyczącejwłaściwegokoloruciałauległwięczmianie.
Tapreferującaopaleniznęwiedzapanujedodzisiaj.Opaleniznastanowije-
denznajbardziejdostępnychiuniwersalnychznaków.Wpowszechnymprzeko-
naniuwymagaonaporzuceniapracyikorzystaniazesłońca.Mieszkaniecmiasta,
którywracaopalonyzwakacji,symbolizujekontaktznaturą,zdrowiefizyczne
orazpsychiczne.Jestgotowydoeksponowaniaswojegowyglądu.Dziękitemu
wnosidokulturyto,conaturalne8.Ostatniojednakdyskursplażowejiwakacyj-
nejopaleniznyznajdujesięwpewnejdefensywie.Powstajebowiemnowaforma
obowiązującejwiedzy,któragłosi,żebezmyślnepoddawaniesiędziałaniusłońca
możespowodowaćrakaskóry.Opaleniznanadaljednakzachowałaswojąwaka-
cyjno-seksualnąsymbolikę;pełniteżdopewnegostopniafunkcjęstratyfikacyjną,
ponieważosoby„blade”niemogą–jaksięuważa–pozwolićsobienaudane
7M.Featherstone,TeBodyinConsumerCulture[w:]TeBody.SocialProcessandCultu-
ralTeory,red.M.Featherstone,M.Hepworth,B.S.Turner,London1993,s.181.
WszystkiecytowanetekstyifragmentywypowiedzizobcojęzycznychstronWWW
ipublikacjipodajęwtłumaczeniuwłasnym.
8J.Fiske,ReadingthePopular,London1994,s.46;S.Veijola,E.Jokinen,TeBodyin
Tourism,„Teory,CultureandSociety”1994,t.11,s.138.
