Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RosyjskiejinteligencjiproblemyzRosją
17
wichprzeciwieństwo;sposóbrozumieniaprawdy-izwiązanejzpowyższym
misjirosyjskiejinteligencji-łączącyzniąistotowosacrum,moc,rację,prawo,
zdolnośćożywienia,odrodzeniaiprzemienienianiepokojącejrzeczywistości;
swoistyDmaksymalizmeschatologiczny”wquasi-armagedonicznejwizjinieod-
ległegofinalnegorozstrzygnięcia(dramatycznegokońcaalbofundamentalnej,
pozytywnejprzemiany)rosyjskichdziejów13.
Obecnośćpodobnychcechsprzyjatendencjidodychotomicznegopojmo-
waniaprzyszłościkraju.Wsposóbzupełnienaturalnytowarzyszymuwówczas
pragnieniezastąpieniaistniejącegoporządku-pojmowanegojakonierefor-
mowalny,naznaczonynieusuwalnymiułomnościami,skazanynaśmierćitp.-
przezinny,diametralnieodmienny,istotowowyidealizowany.Wświadomości
właściwejkulturombinarnymzerwaniezdotychczasowościątraktowanejest
jakokoniecznywarunekjakiejkolwiekzmianyorazpoprawystandardówżycia
społecznegoipostępuwogóle14.Odnoszonydoteraźniejszościlubnajbliższej,
nadchodzącejjużprzyszłościmomentoczekiwanejDinwersji”służywówczas
upragnionemuurealnieniuoczekiwanejprzemianyimobilizacjispołecznej,
abezpośredniointeligenckiej,energii,budzeniuinteligenckichsumień,wypro-
wadzeniuwreszciemyślirosyjskiejinteligencjipozasferęposłusznejracjona-
lizacjiilegitymizacjiistniejącegosystemupolityczno-społecznegoipanującej
władzy,skłonieniuDmyślącychRosjan”-przezwskazanieimdramatyzmuist-
niejącejsytuacji,ujmowanejwkategoriachostatniejjakobydziejowejszansy:
Dteraz”alboDjużnigdy”-doprotestuiobywatelskiegodziałania.(Przezze-
wnętrznychobserwatorównatomiastmogąbyćonerozpatrywaneraczejjako
dramatycznywyrazemocji,przeżywanychprzezichautorówDzpowoduwzra-
stającejizolacjibliskichsobieśrodowiskwRosjił”15,wpowtarzającychsię
periodyczniesytuacjach,gdypookresachsmutywiększośćtamtejszejinteligencji
identyfikujesięponowniezpolitykąwładzylubbierniesięzniągodzi).
Wyraźnearchaiczneuwikłania-wpływającewzasadniczymstopniuna
charakteranalizowanegosposobupercepcji,konceptualizacjiiproblematyzacji
rzeczywistościprzezreprezentantówwspółczesnychprzedstawicielirosyjskiej
inteligencji-mogąoczywiściezastanawiać,niewydająsięjednakniezrozumiałe
czyprzypadkowe.Należypamiętać,żedocierającezZachodutreścikulturowe
ulegaływRosjizłożonymprocesomadaptacyjnym,uruchamiającsilnemecha-
nizmyobronneireinterpretacyjne,całkowicienaturalnewsytuacji,gdywna-
stępstwiezachodniejdyfuzjikulturowejitreścimyślowych,któreonazsobą
niosła,Rosjaprzestawałabyćsamooczywistym,niezależnyminaturalnym
porządkiemorganizacjiżyciaiświata,niepodlegającymwątpieniuDśrodkiem
13Por.M.Broda,Mentalność,tradycjaibolszewicko-komunistycznedoświadczenieRosji,Łódź2007,s.25-28,
66-69,86-88.
14Por.B.M.Соловьев,Тайнырусскойдуши.Вопросы.Ответы.Версии,Moсквa2001,s.60-63.
15A.Walicki,Afanasjew,sojusznikpolskiejrusofobii,DGazetaWyborcza”31.01.-1.02.2009,s.16.
