Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
MarianBroda
obywatelskości,praworządnościitp.,apodlegające-niebezperiodycznych
kryzysówizmiennościformułswych,ideologicznychzwłaszcza,specyfikacji-
procesomsamoreprodukcjistrukturapaństwocentrycznaitradycjaimperialna.
WywierająonesilnywpływnapostawyizachowaniaRosjan,nasposóbodbio-
ru,pojmowania,modyfikującejadaptacjiifunkcjonowaniawRosjigenetycznie
zachodnichwartości,idei,inspiracjiiinstytucjispołecznych.Wsytuacji,gdy
rzeczywistapodmiotowośćspołecznapozostajemonopolemwładzy,interesy
tejostatniej,atakżemechanizmyreprodukcjiidynamikisystemupolityczno-
-społecznego,określająwprzemożnymstopniucharakterowychprocesów
imechanizmów,przesądzającychmiędzyinnymioutylitarno-instrumentalnym
traktowaniuifunkcjonowaniutreściizapożyczeńeuropejskich-przedewszyst-
kimjakośrodkówsłużącychutrwalaniuiwzmacnianiuwładzy,sprawowaniu
przezniąpolitycznejkontroliiekspansjiwsamejRosjiipozajejgranicami37.
Trudnobyłobyzatemjednoznacznieprowolnościowowypowiadaćsięospo-
łecznychskutkachtechnologicznychśrodkówiwynalazków,wcaleniekoniecz-
nieiniezawszedających,jakpróbowałprzekonywaćwswymgłośnymkiedyś
orędziuDmitrijMiedwiediew,Dwięcejwolnościczłowiekowi”iprowadzących
doDwolnejrywalizacjiotwartychformacjipolitycznych”38.
Wstopniu,wjakimpodmiotowośćwładzyzakładaodpodmiotowienie
społeczeństwa,wsposóbzupełnienaturalnybrakujesiłyspołecznejgotowej
izdolnejdokonaćmodernizującego,obywatelskiegoidemokratycznegoprze-
łomu.Nieleżyonw-wrazzpostępującymrozkłademsakralizowanychformuł
ideologicznych,corazewidentniejpartykularyzowanymczywręczDsprywaty-
zowanym”-interesieaparatuwładzy;podobnieDsprywatyzowane”społeczeń-
stwo(Dludność”)-nastawioneprzedewszystkimnaindywidualneprzetrwanie
i,ewentualnie,własnyżyciowysukcesniektórychspośródjegoczłonków-nie
mamożliwości,adefactorównież-przeżywanejrzeczywiściejakofundamen-
talnaimotywująca-potrzebyjegodokonania.Ci,którzysięztymniego-
dzą,zaczynająniekiedywakciedesperacjiubolewaćnawet,paradoksalnie,nad
brakiemgotowościDprotestującejRosji”doposłużeniasięprzemocąwdzie-
leprzemianyRosji,chociażwichwłasnym,słusznymskądinąd,przekonaniu
właśniepolitycznaprzemocstanowiprzecieżjedenzkonstytutywnychelemen-
tów,krytykowanejprzeznich,rosyjskiejdotychczasowości39.
Przychodzizwrócićuwagęnainnyjeszczeczynnik,komplikującysprawę
możliwychperspektywrosyjskiejprzyszłości.Dostrzegalnywspółcześniewzrost
potęgimocarstwniezachodnich-stającychsiępotencjalniealternatywnym
37Por.A.Aхиезер,И.Kлямкин,И.Яковенко,ИсторияРоссии:конецилиновоеначало?,Moсквa
2008,s.175-176,350.
38D.Miedwiediew,Rosjo,naprzód!,DGazetaWyborcza”26-27.09.2009,s.22.
39Por.Ю.Н.Aфанасьев,A.П.Давыдов,A.A.Пелипенко,Вперед,нельзяназад!(tekstwposiadaniu
autora),s.14.
