Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Soboroweobliczekolektywizmu
29
czonegojakoDwedług”,wtymprzypadkuDwedługjednościwszystkich”7,czy
też:Dwedługcałości”,wskazującegonaDuniwersalność”czyDpowszechność”8,
cowtradycjizachodniejswojeodzwierciedlenieznajdujewDkanonie”Win-
centegozLerynuustanawiającymtroistekryteriumpowszechnościKościoła:
DQuodubique,quodsemper,quodabomnibuscreditumest”9(DTrzymamy
siętego,wcosięwszędziewierzy,zawszeiprzezwszystkichludzi;botojest
prawdziweicałkowiciekatolickie”).JakpowieChomiakow:DKościółkatolicki
jestwięckościołemwedługwszystkich,czyliwedługjednościwszystkich:kath’
halontonpisteuonton,Kościółwedługwolnejicałkowitejjednomyślności”10.
Jednomyślnośćzostajetutajprzeciwstawionapowszechnościpojętejwjejgeo-
graficznymwymiarze-jakowszechświatowość(всемирный,вселенский).
RosyjskiteologifilozofwpolemicezojcemGagarinemwskazujenatrafność
przekładudokonanegozłaciny,awcześniejjeszczezjęzykagreckiegozaspra-
wąśw
.CyrylaiMetodego.WprzekonaniuChomiakowaterminsoborowy(со-
борный)zostałwyprowadzonyniezgreckiegokath’olaakath’olon,coodnosido
korzeniakate-wedługDkataLoukan-«wedługŁukasza»,kataIoannes-«we-
długJana».Kościółkatolickijestkościołem«wedługwszystkich»,czyli«według
jednościwszystkich»”11,dlategoteżprzywołaniapostołowieSłowian,twórcy
alfabetu-cyrylicyDzatrzymalisięnasłowie«soborowy»(«соборный»);«so-
bór»(«собор»)wyrażaideęzebrania(собрания),niekonieczniezjednoczonego
wjakimśmiejscu,aleistniejącegopotencjalniebezzewnętrznegozjednoczenia.
Jesttojednośćwwielości”12.ZatrzymywaniesięnapojęciuDkatolicki”będzie
tedy,zdaniemfilozofa,zubożeniempierwotnegoznaczeniagreckiegopojęcia,
coczyniteologiazachodnia,roszczącsobiepretensjedoterytorialnejekspansji
władzy.DKatolicki”-powszechnymaoznaczać:podporządkowanynarzuconej
zgóryrzymskiejjurysdykcji.OwoznamienneDwszyscy”odnosisiędowszyst-
kichpodległychwładzypapieskiej,którazduchaodległajestodowejpierwot-
nejjedności-jednościpierwszychchrześcijan.
Takieujęciekatolickości(powszechności)odsyła,zdaniemChorużego,do
zewnętrznegowyrazuKościoła,cowłaściweteologiizachodniej,obcejednak
zduchateologiiWschodu(prawosławnej),którawterminieDsoborowość”
zawarłacharakterystykęKościoła(tutajCerkwi)poprzezuwypukleniejego
właściwościwewnętrznych,Dodsyłającychwgłąb”,kugłębidoświadczenia
7T.Špidlik,Myślrosyjska,s.150.
8C.C.Хоружий,Опытыизрусскойдуховнойтрадиции,Москва2005,s.136.
9Ibidem,s.136.
10A.S.Chomiakow,L’EgliselatineetleprotestantismeAupointdevuel’Eglised’Orient.Recueild’articlessur
desquestionsreligieuses,écritsádifférentesépoquesetádiversesoccasions,Lausanne1872,s.398,za:W
.Błaszczyk,
Krytykazachoduwświetleeklezjologiisobornosti…,s.64.
11А.С.Хомяков,Письмокредактору«L’UnionChretienne»означениислов«кафолический»и«соборный»
поповодуречиотцаГагарина,иезуита,http://www.golubinski.ru/ecclesia/homyakov.htm(10.12.2013).
12Ibidem.
