Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
AnnaKurkiewicz
nośćsamostanowienia.DElementwyboruniestanowijejkonstytucji,wolność
chrześcijaństwawKościele-towolnośćjegosamorealizacjiisamourzeczy-
wistnienia,któredlawierzącego(«będącegowstaniewiary»)niesąbynajmniej
związanezwyborem,azawierająsięwdążeniudoBoga(Богоустремлении)
ikontakciezBogiem(Богообщении)”30.Jednośćnieprzekreślatutajwolno-
ści31,jednostka,wchodzącwskładwspólnoty,wyrażaswojąwolnośćpoprzez
współuczestnictwowdościganiuiodkrywaniuprawdy.Właściwymmiejscem
kontaktuzprawdąijejkontemplacji(wwierze)okazujesięKościół,adokład-
niejKościółobrządkuprawosławnego-Cerkiew
.
OilejednakcałyczasodnosimysiędosoborowościjakodojednegoDzczte-
rechatrybutówCerkwiprzyjętychnaIISoborzePowszechnym,wchodzącym
wskładNicejskiegoSymboluWiary”,tojednocześnienależypamiętać,żena
gruncierosyjskimDsoborowośćniemieścisięwsferzeteoretycznych(speku-
latywnych)pojęć,wychodzącdalekopozagranice«czystej»teologiiifilozofii,
obejmujecałyobszarrosyjskiejkultury”32.Zjednejstronymamyczytofilozo-
ficznąabstrakcyjnąkategorię,czypojęciefunkcjonującewteologiiiobejmujące
swymobszaremcałokształtduchowo-religijnychkontekstów,czylikategorię
naturyontologiczno-moralnej,rozumianąjakoswoistymyślowykonstruktod-
syłającydookreślonejontycznejpodstawy.Zdrugiejstronysoborowośćto
całokształtsocjalno-bytowejstrukturyspołeczeństwa.Takpojętasoborowość
stajesięmodispołeczeństwa,jegookreśleniem,atakżejegonaturą.Wspólnota
osóbzjednoczonychspecyfikąwięzi,jakimisąwięzispołeczne,jestrozumiana
tutajnieinaczej,jaknasposóbsoborowy.Soborowośćmiałastanowićideal-
nąbazęspołecznegobytu,właściwykierunekjegorozwoju,awkonsekwencji
rozwojusamejRosji33.Torosyjskiemunarodowi,wprzekonaniurosyjskichmy-
ślicieli,właściwebędąpróbywiązaniaczyteżutożsamianiakolektywuz-trak-
towanąjakowarunekdlakształtowaniawolnościwjejwewnętrznymwymia-
rze-idealnąpodstawą.Człowiek,wtakzarysowanymobrazieświata,zyskuje
możnośćrealizacjijednostkowejwolnościnaponadjednostkowejbazie.Przy
czymwolnośćzewnętrznajesttraktowanajakowłaściwakulturzeZachoduDsa-
mowolawzajemnieograniczającychsięjednostek”34.Egoistycznajednostkowa
30C.C.Хоружий,Опытыизрусскойдуховнойтрадиции,Москва2005,s.149.
31Por.A.Walicki,Rosja,katolicyzmisprawapolska,Warszawa2002,s.67.
32I.Jesaułow,Соборность[w:]Mentalnośćrosyjska,red.A.deLazari,Katowice1995,s.88.
33Zob.Л.E.Шапошников,Философиясоборности:очеркирусскогосамосознания,Сaнкт-Петербург
1996,s.188;Jakpodkreślająniektórzyzrosyjskichbadaczy,mimoczęstegozacieraniagranicypomię-
dzypojęciemsoborowościwystępującymirozpatrywanymwrosyjskiejfilozofiiiliteraturzeemigracyjnej
aujęciachradzieckichitworzącychnarosyjskimgrunciefilozofówihistoryków-zakażdymrazemmamy
doczynieniazodmiennymobszaremznaczeniowym;tym,cooweobszarybędziełączyło,jesttraktowa-
niewspólnoty(soborowości)jakoszczególnego-idealnegoobrazuspołeczeństwa;zob.opracowanie:
К.В.Константинович,Феноменсоборностииегорольвсоциокультурномразвитиироссийскогообщества,
Воронеж2009.
34IdeewRosji,red.A.deLazari,t.III,Łódź2000,s.346.
