Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
ŚwiętyTomaszzAkwinu,Traktatocnotach
determinować,ileraczejrelatywizowaćówśrodek,wktórymmieszcząsięcnoty
czyteżichprzejawy;niewtymzatemrzecz,żepewnaDśredniamiaraD-ażeby
trzymaćsięprzekładuGromskiej-jestdlanasczyteżzewzględunanaswłaściwa;
rzeczraczejwtym,żepewnaokreślonamiaradopierozewzględunanasjest
wogóleśrednia.
1.1.4.Arystotelesowskadefinicjagłosi,żepośredniapostawa,naktórejpolega
cnota,jestokreślanaprzezlogos(w¨risme/nvlo/Y%).Niejestjasne,jaknależy
rozumiećtutajtentermin.WswoichwcześniejszychrozważaniachArystotelespisze,
żeabystaćsięludźmietyczniewartościowymipowinniśmy-zgodniezpowszech-
nieuznawanąopinią-postępowaćkata\to\no)rqo\nlo/Yon(1103b32),toznaczy
tak,jakkażeo)rqo\glo/Yog.Topozwalanamprzypuszczać,żelogos,októrymmowa
wdefinicjicnoty,totylesamo,cowystępującywinnychmiejscachorthoslogos.
WdomyśletymutwierdzanaspewnawypowiedźArystotelesawjegoszóstejksię-
dze,wktórejczytamy,żeDśrodkiem[znajdowanymiwybieranymprzezcnotę]jest
to,nacowskazujeorthoslogosD(to\de\me/sone)stiìnw¨go(lo/Yogo(o)rqo\gle/Yei,
1138b19-20).Lecznawetjeślisięjużzgodzimy,żelogoswArystotelesowskiej
definicjicnotymatosamoznaczenie,coorthoslogos,pozostajenamjeszczeustalić,
coznaczytendrugi.Stanowiska,jakiezajmowanowtejnotoryczniespornejkwestii,
możnazgrubszapodzielićnate,wedługktórychlogosoznaczaturozum,iinne,
wedługktórychoznaczaonraczejpewnąfunkcjęczyteżaktrozumu,naprzykład
DregułęD,DocenęD,DosądDlubpoprostuDsądD.Wydajesię,żeobapoglądymająna
swojepoparciepewneargumenty,gdyżwniektórychkontekstachorthoslogos-po-
dobniejakjegołacińskiodpowiednikrectaratio-zdajesięprzybieraćpierwszezna-
czenie,wniektórychzaśraczejdrugie.Abyuwzględnićobatejegoaspekty,tłu-
maczęwięclogoswArystotelesowskiejdefinicjicnotyjakoDsądrozumuD.Totłu-
maczenieniewydajesięrównieżniezgodnezrozumieniemterminuratiorectaprzez
TomaszazAkwinu;świadczyotymchociażbyjednazjegowypowiedziwSumie
teologicznej10,wktórejużywaontegookreśleniawyraźniezamienniezrectum
iudiciumrationis;wydajesięzatem,żerównieżratiorectawtekstachAkwinatymoże
byćczęstooddawanajakoDsłusznysądD.
1.2.Uwyraźniającniecobardziejpowyższądefinicjęmożnabypowiedzieć,że
składasięnaniąpięćskładnikówlubsegmentów.Wpierwszymznichpodciąga
onapojęciecnotypodnadrzędne(DrodzajoweD)pojęciedyspozycji(eÀcig,habitus).
Wdrugimstwierdza,żechodzitutajodyspozycjęodnosz!c!siędowyboru(eÀcig
10SummatheologiaeII-IIq.47a.7co.WdalszymciągucytującmiejscazSummyteologii,opusz-
czamtytułtegodziełaiograniczamsiędopodaniaprzytaczanejczęści(np.II-II)lubnawettylko
odpowiedniejkwestii(wcytatach,któreodnosząsiędotłumaczonychwtymtomiekwestii49-67
zczęściI-II).
