Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
ŚwiętyTomaszzAkwinu,Traktatomiłości
Twierdząc,żeosobadarzącakogośprzyjaźniąntraktuje”swojegoprzyja-
cielatakjaksamąsiebie,Tomaszposługujesiętymsamymsłowemreputat,
któregoużywamówiąc,żenieszczęścielubzłoprzyjacielanodbierasię”jako
własne.Niejestjednakjasne,czytodwukrotniestosowanesłowomaza
każdymrazemtosamoznaczenie,ajeżelitak,tojakie:cozatemznaczy,że
ktoś,kogodarzęprzyjaźnią,jestprzezemnietraktowanyjakomojealter
ego,icoznaczy,żejegonieszczęściatraktujętymsamymjakomojewłasne,
czyteżprzynajmniejtakjakmojewłasne.
Drugimrodzajemjednoczącegopowiązania,którewujęciuTomasza
zAkwinumożestaćsiępodstawąwspółczucia,jestzjednoczenierzeczowe
(uniorealis).ZgodniezopisemTomaszatakdziejesięwtedy,ngdynieszczę-
Mówiącoosobach,któresąnambliskie,Tomaszniematymrazemna
myślibliskościemocjonalnej-tabowiemzachodziraczejwzjednoczeniu
uczuciowym-aniteżbliskościprzestrzennej(jakmógłbysugerowaćzwrot
onprzechodzeniu”zładotykającegoinnychtakżenanassamych).Maraczej
namyślibliskośćjakościową,azatemzachodzącąmiędzyjednostkami,któ-
resąwtymsensiedosiebienzbliżone”
,żeposiadająwielewspólnychcech,
wtymprzedewszystkimwielepodzielanychsłabościlubbraków,narażają-
cychjenapodobnenieszczęścialubniepowodzenia.
GenealogiawspółczuciaprzedstawionawSummieteologiiróżnisięza-
temodtej,którąznajdujemywKomentarzudoSentencji.Oilewswoim
wcześniejszymdzieleTomaszdopuszczajeszczewsferzenaszychuczućcoś
takiegojakbezpośrednieporuszenienieszczęściemczyteżzłemdrugiej
osoby,byćmożewarunkowaneprzezuczuciowyzwiązek,którynasznią
łączy,aleniewymagająceujmowaniajejzłajakonaszegowłasnego,otyle
wpóźniejszymopisietoegocentryczneujęciestajesięwarunkiemmoż-
liwościdoznawaniawspółczucia,aemocjonalnabliskośćzosobą,której
współczujemy,jesttylkojednązdwóchsytuacji,wktórychtennieodzowny
warunekzostajespełniony.
Przedstawionewywodynatematjedności,zjakąłączysięmisericor-
dia,rzucająteżdodatkoweświatłonastosunekpomiędzymiłosierdziem
imiłością,aszczególnietąjejformą,którąstanowicaritas.Przystępując
wkwestii28doprezentacjiskutkówwynikającychzgłównegoaktucaritas,
którymjestmiłośćwznaczeniudilectio,TomaszzAkwinuzapowiada,że
