Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Mimożezjawiskoprzekładutowarzyszyliteraturzepraktycznieodpoczątkujejist-
nienia,totranslatoryka1jestjednąznajmłodszychnaukhumanistycznych.Zbliżona
jestwiekiemdobadańliteraturydziecięcej,którawkręgunaukowychzainteresowań
znajdujesięodokołoczterechdekad2.Zkoleiteoriaprzekładuliteraturydziecię-
cej-hybrydatychdwóchmłodychkierunkówbadawczych-tonajnowszasubdyscy-
plina,którąwspółtworzącorazliczniejszenaukowedokonania.Dołączadonichmoja
praca,wktórejwytyczamnastępującecele.
Popierwsze,ukazujęiuzasadniampotrzebęterminudesygnującegowjęzykupol-
skimnowykierunekbadań3,któryodpoczątkuXXIwiekusystematycznierozwija
1Zterminutranslatorykakorzystamwszerokimznaczeniunaukioprzekładzieistosujęgowymien-
niezpojęciamiprzekładoznawstwo,teoriaprzekładuorazTranslationStudies(TS).BarbaraKielarwZarysie
translatorykipisze,żebadaniaprzekładuprowadzisiępodróżnyminazwami(np.teoriatłumaczenia,teoria
przekładu,przekładoznawstwo,translationtheory,translationstudies),ankażdaznichprzedstawiaokreśloną
koncepcjękomunikacjimiędzyjęzykowejrealizowanejzudziałemtłumacza”(Kielar2003:7).Zwypowiedzi
tejwynika,żepodposzczególnyminazwamikryjąsięróżnekoncepcje,podczasgdyzobserwacjiichuży-
ciawdyskursienaukowymostatnichdekadtrudnowyciągnąćtakiewnioski.Zawyjątekmożnaewentual-
nieuznaćTranslationStudies(por.Pisarska,Tomaszkiewicz1996:38-44;Bukowski,Heydel2009:20-26),
choćzgadzamsię,żendziśTranslationStudieskojarząsięraczejzcałościąrefleksjipoświęconejprzekładowi,
niezależnieodtego,czywychodzionazkręgówliteraturoznawców,badaczyjęzyka,informatyków,czyteż
filozofów”(Bilczewski2010:146).Niektórzypolscynaukowcytenobszarbadawczynazywająprzekłado‑
znawstwem(np.Lebiedziński1981;Pisarska,Tomaszkiewicz1996;Pieńkos2003).PiotrBukowskiiMagda
Heydel(2009)korzystajązkoleizokreśleniateoriaprzekładu.Odnoszęsiętuzaledwiedonazwzastosowa-
nychwtytułachkilkupractychautorówiredaktorów,którewposzczególnychrozdziałachzawierająkolej-
ne,wymienniewykorzystaneterminy,odnoszącesiędotegosamegoobszarubadawczego:nptranslatologia
(Pisarska,Tomaszkiewicz1996:5).PotenterminsięgawswoichnajnowszychksiążkachMariaKrysztofiak
(1999;2011),sugerując,żetranslatologiaokreślaramydziedzinypoczątkowozwanejwPolscetranslatoryką
(Krysztofiak1999:7;2011:12)-termintenzostałzastosowanywpracachFranciszkaGruczy(np.1985).
ZnazwytranslatologiakorzystająteżEdwardBalcerzan(2009)iTomaszBilczewski(2010).JerzyPieńkos
niewidziróżnicpomiędzyposzczególnymipojęciamiidesygnowanymiprzeznieobszaramibadawczymiani
teżnieodnotowujezanikanianazwytranslatoryka,wymieniająckolejną-traduktologię(Pieńkos2003:31).
Natenswoistynieładterminologicznywpolskimnazewnictwieprzekładoznawczymwskazująredaktorki
tomuPrzekład-teorie,terminy,terminologia(Piotrowska,Dybiec-Gajer2012:9).
2Brakujezgodnościwkwestiijednejdatybądźpracy,którazapoczątkowaławspółczesnątranslatorykę.
Wtymmiejscuodwołujęsiędoroku1972,wktórymmiałomiejscesłynnekonferencyjnewystąpienieJamesa
Holmesa(np.Munday2004:5).Początekintensywnychbadańliteraturydziecięcejprzypadłrównieżnalata70.
(np.Nikolajeva1992:7).NarównywiekiemstażobudyscyplinzwracauwagęReinbertTabbert(2002:303).
3PróbęnadaniatejsubdyscyplinieodrębnejnazwypodjąłwPolsceMichałBorodo(2006;2008),
wykorzystującangielskiterminChildren’sLiteratureTranslationStudies(CLTS).Opotrzebietakiegopo-
jęciaświadczyjegoobecnośćwkolejnychangielskojęzycznychpracach(Fornalczyk2007;2010).
