Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Pracemonograficzne
27
literatury,nazwywłasne,zabawy,obyczaje,kulinaria.Następnieprezentujewyselek-
cjonowane,stosunkowonieliczneprzykłady,poktórychdokonujekrótkiejewaluacji.
Ztejczęścianalizywyłaniasięzalecenieunikania-gdytylkojesttomożliwe-redukcji
isubstytucji,jeśliprzekładmanacelulepszezrozumienieśrodowiskaopisanegowtek-
ścieźródłowym.Klingbergstwierdza,żeadaptacjakontekstukulturowegopowinna
byćograniczonadominimum-możemiećmiejscewyłączniewprzypadkach,gdy
jesttobezwzględniekoniecznie.Opiniatawiążesięzjegopoglądaminaprzekład
książkidziecięcejjakozjawisko,którewinnosłużyćposzerzaniuhoryzontów,uczeniu
odmienności,zaznajamianiuztym,coobce.
DalejbadaczpolemizujezpoglądamiTorbenaWeinreicha,którypodwzględem
przekładówrealiówdzieliksiążkinadwiekategorie.Pierwszaobejmujeutworymają-
cesilniezdeterminowanelokalneśrodowiskozwielościąspecyficznychszczegółów,
innymisłowy-te,któresąnaznaczonerysemdokumentacyjnym.Natomiastkate-
goriadrugatoksiążki,wktórychświatprzedstawionyznajdujesięzaledwiewzary-
sie,azasadniczatematykadotyczyuniwersalnychludzkichproblemów-można
jeinaczejokreślićjakozdominowaneprzezpsychologię,zagadnieniaspołecznezaś
stanowiąwnichtematdrugoplanowybądźmarginalny.Weinreichuważa,żeksiąż-
kizdrugiejkategoriipowinnypodlegaćszerokorozumianejadaptacji(Weinreich
1978:156-157).ZkoncepcjątąGóteKlingbergniezgadzasię,utrzymując,żewięk-
szośćpozycjimożnazaklasyfikowaćjakoksiążkiokreśloneprzezWeinreichajakopsy-
chologiczne(Klingberg1986:10).
Klingbergzalecazastosowanieforenizacji40wodniesieniudoprzekładunazwdoty-
czącychżywności,którauznawanajestzaprzedmiotszczególnegozainteresowania
dzieci.Możnazałożyć,żenajprawdopodobniejchciałybyonesiędowiedzieć,coich
rówieśnicyjedząwinnychkrajach.Tłumaczniepowiniensiętuobawiaćużyciawięk-
szejilościsłówniżautororyginału(Klingberg1986:38).Wkwestiinazwwłasnych
mającychdesygnatywróżnychinnychdziedzinachżyciaKlingbergradzi,abypozosta-
wiaćjeworyginalnejpostaci,jeśliniesąnośnikamidodatkowychtreściistotnychdla
pełnegozrozumieniatekstu,czylitzw.opisowymilubintencjonalnymiimionamilub
nazwiskami,którewliteraturzedlanajmłodszychsączęstymzjawiskiem(Klingberg
1986:43-45).
Znacznaczęśćdyskusjitoczysięwokółproblemupuryfkacji-oczyszczaniaorygi-
nałuztreściuznanychprzezdorosłego-tłumacza,redaktoralubwydawcę-zanie-
zgodnezwartościami,którepowinnybyćpropagowanewśródmłodychczytelników
(Klingberg1986:58).Tenstrictepedagogicznycelstoiwsprzecznościzpodstawo-
wymizałożeniamiprzekładu,czylizapoznawaniemdzieciznową,innąliteraturą.
40Pojęcieforenizacja(ang.foreignization)stosujęwznaczeniu,któreprzypisałmuLawrenceVenuti,
czylijakostrategięprzekładuuznającązapriorytettekstźródłowy,tłumaczonyzwykluczeniemwartości
dominującychwkulturzedocelowej(Venuti1997:242).Forenizacjawykorzystywanajestgłówniewod-
niesieniudotekstówliterackich(Delisle1999:181).Pojęcieforenizacjaużywamwymienniezterminami
alienacjaiegzotyzacja.
