Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
1.Nowewyzwaniastojąceprzedtransportem
Globalizacjajestjednymznajważniejszychmegatrendów1rozwojowych
współczesnegoświata.Pojęcieglobalizacja(łac.globus–kula,ang.global–cało-
ściowy)mawieleznaczeń.Wujęciuekonomicznymglobalizacjaoznaczahproces
zbliżaniairosnącejwspółzależnościgospodareknarodowych,którywyrażasięwe
wzrościeobrotówhandlowych,przepływiekapitału,usług,atakżewymianysiły
roboczejiwiedzypomiędzykrajami”2.Procestenprowadzidounifikacji(scala-
nia)rynkóworazkompresji(zmniejszania)przestrzeni.Zglobalizacjąłączysię
określenieHerbertaM.McLuhanahglobalnawioska”,gdyżistotątegoprocesu
jesthtraktowanieświatajakojednegorynku”3,atakżewpływanienaświadomość
ludziprzezcorazbardziejujednoliconetreściśrodkówmasowegoprzekazuoraz
dostępnośćelektronicznychformkomunikowaniasię.Wskutekglobalizacjina-
stępujewzrostspołecznejzdolnościdointerkomunikacji,rozpowszechnianiesię
iprzenikaniemyśliorazwzorcówkulturowych.
Globalizacjarozwijasięnabaziepostępującejliberalizacjidziałalnościgospo-
darczej,deregulacjigospodareknarodowychiograniczaniarolipaństwa,otwiera-
niasięrynków,postępunaukowo-technicznegooraz,rozszerzającejswójzakres
przestrzennyiprzedmiotowy,integracjigospodarczejpaństwiregionów.Dzięki
globalizacjimożliwejestkonfigurowanieikoordynowaniedziałalnościgospodar-
czejwskalicałegoświata,copozwalaminimalizowaćkoszty,maksymalizować
nowotworzonąwartośćproduktów,uzyskaćdostępdorynkuświatowego4.
WiesławGomuła5wymieniłtrzycechyglobalizacji:
–otwieraniesięregionównawpływyotoczenia,
–postępującąintegracjęoraz
–współzależność.
Pojęcieglobalizacjaupowszechniłosięwostatnichkilkudekadach.Zjawisko
tomajednakwcześniejszyrodowód,związanyzrozwojemtransportu,gdyżrozwój
siecikoleiizastosowaniesilnikaparowegowtransporciemorskimstworzyływa-
runkidorozwojutransportumiędzynarodowegonawiększąskalę.Drugimistot-
nymczynnikiemrozwojuglobalizacjijestrozwójnarzędzikomunikacji,któremu
1MegatrendfunkcjonujewsłownictwieekonomicznymodpoczątkulatosiemdziesiątychXXwieku.
Jesttonajważniejszyprocestransformacyjnydokonującysięwdanymczasiewspołeczeństwie.Termin
tenwprowadziłdonaukiJohnNaisbitt–futorologamerykańskizwiązanyzUniwersytetemHarvarda,
definiującgojakohznaczącezmianygospodarcze,społeczne,polityczneitechnologiczne,którekształ-
tująsiępowoli,leczgdyjużzaistnieją,toprzezpewienczaswywierająwpływnawszystkiedziedziny
życia–średniood7do10lat”.J.Naisbitt,P
.Aburdene,Megatrends2000:TenNewDirectionsforthe
1990’s,WilliamMorrow&Co,NewYork1990,s.25.Szerzejzagadnienietoprzedstawionowksiążce
E.Załoga,TrendywtransporcielądowymUniiEuropejskiej,UniwersytetSzczeciński,Szczecin2013.
2Encyklopediazagadnieńmiędzynarodowych,pracazbiorowapodred.E.Cały-Wacinkiewicz,
R.Podgórzańskiej,D.Wacinkiewicza,Wyd.C.H.Beck,Warszawa2011,s.383.
3Zob.J.Rymarczyk,Internacjonalizacjaprzedsiębiorstwa,PWE,Warszawa1996,s.12.
4K.Kuciński,Gospodarkaglobalna,Wyd.Kurpisz,Poznań2002,s.13;Encyklopediazagadnień
międzynarodowych…,dz.cyt.,s.474.
5W
.Gomuła,UniwersaliaianomaliewprocesachglobalizacyjnychXXIw.Wybranefragmenty
referatuzseminariumForumMyśliStrategicznejz22lutego2010r.,hBiuletynPTE”2010,nr3,s.11.
