Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
15
iwnikliwy,zauważającymożliwośćwkroczeniawrzeczywistość,wyznaczający
kierunekzmianprowadzącychdopojawieniasięczegośnowego–niemożeprze-
kroczyćgranicplastycznościrzeczywistości.OdmiennegozdaniajestH.Bergson
(1963).Twórczośćtonieświatczyrzeczywistość,wktórejdokonująsięzmiany,
awięcnietworzywo.Twórczośćtosamruch:ewoluujący,ciągłyistały,odwieczny
itrwaływswymparciunaprzód.Ewolucjaruchu,ewolucjatwórczościprzenika
człowieka;żebyjąodkryć,trzebasięgnąćpo„wewnętrzneoczy”–„oczyintuicji”,
trzebadotrzećdostanu„duchowegozawieszenia”.
Naturaikulturasąprzestrzeniami,wktórychtwórczościdoszukująsięJ.Ku-
czyński(1979),K.Obuchowski(1985)orazB.Suchodolski(1967,1983).Autorzy
cipodkreślająjednocześniewyjątkowomocnązależnośćiścisłyzwiązekświata
kulturyinaturyczłowieka.Wzajemnerelacjeiprzenikaniesięświatainatury
człowiekaodbywasięzuwzględnieniemwpływówśrodowiskowych.Twórczość
niedokonujesięsama,jakuBergsona,stanowiwypadkowąśrodowiska,kultury
imożliwościczłowieka.
R.Ingarden(1972)odmiennieujmujenaturę.Naturąjestprzyroda,środo-
wiskoprzyrodniczebędącetworemsamoistnymiautonomicznym.Człowiekjest
jakby„dodatkiem”doprzyrody,odniejzależnym.Niemniejtownimtkwisiła
twórczości–toonnadajesensprzyrodzie,uzupełniają.
Wkulturzeiwnaturalnychmożliwościachczłowiekatkwi–zdaniem
A.Grzegorczyka(1963,1995)iJ.Kozieleckiego(1987)–twórczość,gdytymcza-
semA.Góralski(1998,2003)łączytwórczośćizeświatem–naturąikulturą,
jakW.Stróżewski(1983),izeświatemczłowieka–jegonaturąikulturą,jak
A.Grzegorczyk(1963,1995)czyJ.Kozielecki(1987),podkreślając,podobniejak
J.Kuczyński(1979),K.Obuchowski(1985)orazB.Suchodolski(1983),konieczność
imożliwośćwspółistnieniaobuobszaróworazharmonijnąichwspółzależność.
Samzaśwglądwnaturętwórczości,wedługA.Góralskiego(1998,2003),następuje
wakcieintuicyjnego„olśnienia”,jakżyczyłsobieH.Bergson(1963),isyntetycznego
rozumowania.
Napodstawietychrozważańujawniasięcałyfenomentwórczości.Zasadniczo
wymienieniautorzywskazują,żezasadzasięonanadziałaniuczłowieka.Działanie
tojestświadomeinastawionenaposzukiwaniewartości(A.Grzegorczyk,1995),
przekraczaniedotychczasowychgranic(J.Kozielecki,1987)czywyznaczanieda-
lekichzadań(K.Obuchowski,1985).Wizjęfenomenutwórczościdopełniaspecy-
ficznatwórczość–działalnośćartystyczna.Jawisięonajakociągły,bergsonowski
ruch,jakoprzenikanieskrajności(W.Stróżewski,1983),jakoprzekraczanietrady-
cjiczywyznaczanienowychodległychwyzwańartystycznych(M.Gołaszewska,
1986,S.Morawski,1985).
Twórczośćzcałąmocąpodkreślanajestprzezwspółczesnenurtyikoncepcje
pedagogiczne.Wpedagogicekładziesięnacisknawartościhumanistyczne,które
wypływajązontologicznychujęćtwórczościorazuwzględniasięwnichfenomen
twórczości–świadome,celowedziałanieczłowieka,będącewykładniądlajego
